Урок 34

Местоимения nikt, nic с предлогами

Włodek zachorował

1.	—	Dzień dobry, Tadku! Przyszłyśmy się dowiedzieć, jak zdrowie Włodka. Czy już mu lepiej?
2.	—	Jest z nim raczej źle, gorzej niż wczoraj. W nocy miał wysoką temperaturę: 39,8. Był prawie nieprzytomny. Chciałem nawet wezwać pogotowie.
3.	—	Włodek nie był wczoraj u lekarza?
4.	—	Nie, nie mogłem go namówić. Twierdził, że to lekkie zaziębienie i zażył aspirynę. Nic mu to nie pomogło.
5.	—	Włodek nie lubi się leczyć. Gdy chorował, nigdy nie brał zwolnienia lekarskiego, chodził na wykłady kaszląc, gorączkując, z bólem głowy.
6.	—	Czy on jeszcze śpi?
7.	—	Nie, ale oczywiście nie pozwoliłem mu wstawać. Miał dziś o ósmej 38,4. Zaraz przyjdzie lekarz.
8.	—	Ciekawe, co mu jest? Chyba grypa... A może zapalenie płuc? Już w drodze powrotnej zauważyłyśmy, że się źle czuje. Nie miał chęci z nikim rozmawiać, do nikogo się nie odzywał.
9.	—	Tak, widać było, że coś mu dolega i nawet o niczym nie wspomniał.
10.	—	Co będzie z naszym powrotem do Moskwy? Przecież za kilka dni mamy wyjechać. (Dzwoni lekarz)
11.	—	Czy tu jest chory?
12.	—	Tak, proszę do tego pokoju.
13.	—	Dzień dobry panu! Co się stało? Co panu dolega?
14.	—	Może ja będę mówił za kolegę. On zawsze uważa się za zdrowego. Nawet wówczas, gdy ma temperaturę ponad 39 stopni.
15.	—	Czy pan mierzył temperaturę? Jaka temperatura była dziś rano?
16.	—	38,4 stopni.
17.	—	Proszę zdjąć piżamę, muszę pana zbadać. (Lekarz wyjmuje słuchawkę)
18.	—	Proszę położyć się na wznak... Serce ma pan zdrowe. Puls przyśpieszony wskutek gorączki. Czy ma pan bóle brzucha?
19.	—	Nie.
20.	—	Żołądek w porządku?
21.	—	Tak.
22.	—	Proszę usiąść! Czy bolą pana plecy?
23.	—	Tak, czuję łamanie w kościach, mam dreszcze i boli mnie głowa.
24.	—	Płuca są zdrowe. Proszę pokazać gardło! Niech pan szerzej otworzy usta! Tak, jest pan chory na anginę.
25.	—	Ale ja muszę wstać!
26.	—	Nie ma mowy! Powinien pan leżeć.
27.	—	To bardzo przykre.
28.	—	Trudno, trzeba się zmusić. Poleży pan ze trzy dni i wszystko przejdzie. Przepiszę panu trzy zastrzyki penicyliny. Proszę recepty. Witaminy będzie pan zażywał trzy razy dziennie po dwie tabletki. Te proszki proszę brać co trzy godziny. Przepiszę jeszcze krople do płukania gardła. Gardło należy płukać co dwie godziny. Na pół szklanki wody dziesięć kropli lekarstwa. Zastrzyk zrobi panu siostra jeszcze dziś.
29.	—	Czy po zastrzyku poczuję się lepiej?
30.	—	Po zastrzyku powinna spaść temperatura, ustaną bóle głowy i dreszcze. Czy dać panu zwolnienie?
31.	—	Nie, dziękuję! Mam teraz wakacje.
32.	—	Proszę więc stosować się do wszystkich moich wskazówek, a szybko to panu przejdzie. Ma pan silny, młody organizm.
33.	—	Kiedy będę mógł wstać?
34.	—	Nie wcześniej niż za trzy, cztery dni. Jeżeli nie będzie żadnej poprawy, proszę mnie wezwać ponownie. Do widzenia panom!
35.	—	Do widzenia panu, panie doktorze! Bardzo dziękuję.
36.	—	Włodku, pójdę teraz do apteki zamówić lekarstwa.

Humor

Dieta

Do gabinetu lekarskiego wtacza się bardzo otyły pan i prosi o środek na schudnięcie.
— Ścisła dieta — mówi lekarz. — Plasterek chleba z margaryną, kotlecik cielęcy lub udko kurze, biały ser i dwa jabłka.
— Przed jedzeniem czy po?

Словарь

Ср.: umrzeć na + название болезни

Комментарий

8. и др. Следующим возвратным глаголам соответствуют русские глаголы с местоимением „себя”:

10. и др. Сравните встречающиеся в тексте конструкции со значением долженствования:

Местоимения nikt, nic с предлогами

Отличительной чертой польских местоимений nikt, nic (склоняются, как kto, со?) является то, что они не разделяются в сочетании с предлогами.

Сравните русские и польские конструкции:

Другие примеры:

Упражнения

I. Прибавьте нужные предлоги и образуйте соотв. формы существительных:

1. Włodek jest chory (angina).
2. Ubiegłej zimy chorowałem (grypa).
3. Na tej sztuce można umrzeć (nudy).
4. Ten człowiek umarł (zapalenie płuc).
5. Lekarz kazał Włodkowi stosować się (wszystkie jego wskazówki).

6. Włodek nigdy nie uważał się (chory).
7. Chcemy dowiedzieć się (ty), czy Włodek czuje się lepiej.
8. Warszawa stała się stolicą Polski (czasy) króla Zygmunta III.
9. Leningrad został zbudowany (panowanie) Piotra Wielkiego.
10. (Najazdy) Tatarów, którzy zniszczyli miasto, powstaje nowy Kraków.
11. Czy Włodek posłucha (rada) lekarza?

II. Вставьте нужные формы местоимений nikt или nic.

1. mnie nie rozumie.
2. Patrzył na scenę, nie będąc zauważony .
3. Nie czekamy .
4. On jest dla mnie .
5. Nie mogę ani robić, ani myśleć.
6. On jest nie wart.
7. On nie powiedział.
8. Czy pana nie boli?

9. Dookoła nie widać.
10. z tego nie rozumiem.
11. Nie stosuję się .
12. On nie słucha .
13. Nie pożyczałem ołówka.
14. nie pamiętam.
15. Dziś nie dzwoniłem.
16. nie potrzebuję.

III. Вставьте нужные конструкции со значением долженствования:

1. Uważam, że (ja) tu zostać.
2. Jutro wreszcie zdać ten egzamin.
3. Kazano mi, więc skończyć tę pracę.
4. Obiecałem im i dlatego do nich zadzwonić.
5. Za tydzień niestety (my) już wyjechać z Polski.
6. Przed wyjazdem (ja) zrobić jeszcze trochę zakupów.