Изучаем греческий язык с нуля! Μάθημα 9

Урок 9

Грамматика

В этом уроке мы познакомимся с притяжательным местоимением «мой собственный», некоторыми прилагательными, образованными от существительных и наречий, и порядковыми числительными от 13 до 100.

Притяжательное местоимение δικός, δική/δικιά, δικό

Как вы уже знаете, притяжательные местоимения в греческом языке (μου, σου, του, της, μας, σας, τους) не могут употребляться отдельно от существительных. Поэтому существует специальное притяжательное местоимение, заменяющее существительное или употребляющееся вместе с ним в конструкциях-противопоставлениях: δικός, δική/δικιά, δικό. Это местоимение изменяется по родам, числам и падежам, согласуется с существительным в роде, числе и падеже, а за ним всегда следует привычное притяжательное местоимение, выбираемое по смыслу. На русский язык это местоимение следует переводить обычными притяжательными местоимениями:

Τίνος είναι αυτός ο αναπτύρας; — Είναι δικός μου. — Чья это зажигалка? — Моя.

Τίνος είναι αυτοί οι αναπτύρες; — Είναι δικοί τους. — Чьи это зажигалки? — Их.

Τίνος κόρη είναι αυτή; — Είναι δική της. — Чья она дочь? — Ее.

Τίνος καρέκλες είναι αυτές; — Είναι δικές μας. — Чьи это стулья? — Наши.

Τίνος καπέλο είναι αυτό; — Είναι δικό του. — Чья это шляпа? — Его.

Τίνος καπέλα είναι αυτά; — Είναι δικά τους. — Чьи это шляпы? — Их.

Δεν είναι δικός σου αναπτύρας, είναι δικός μου. — Это не твоя зажигалка, а моя.

Δεν είναι δικό σας καπέλο, είναι δικό μου. — Это не ваша шляпа, а моя.

Склонение притяжательного местоимения δικός, δική/δικιά, δικό

Прочитайте диалог с использованием местоимения δικός, δική, δικό.

— Τι ψάχνεις;
— Θέλω ένα στιλό.
— Πού είναι το δικό σου;
— Το έχει η Αλίκη και γράφει.
— Πάρε ένα από την τσάντα μου.
— Αυτή είναι η τσάντα σου;
— Όχι, αυτή είναι της Θεοδώρας. Η άλλη είναι δική μου.
— Μα είναι ίδιες και οι δύο.
— Δεν είναι ίδιες. Της δικής μου τα τσεπάκια είναι πιο μεγάλα.
— Έχασα και τον αναπτήρα μου.
— Πάρε το δικό μου. Είναι επάνω στο τραπέζι.
— Εντάξει.

Слова

Прилагательные, образованные от существительных и наречий

Порядковые числительные от 13 до 100

В порядковых существительных от 21 до 29, от 31 до 39 и т. д. изменяются обе части:

о εικοστός δεύτερος αιώνας — двадцать второй век

η τριακοστή πρώτη σελίδα — тридцать первая страница

το τεσσαρακοστό τρίτο δημοτικό σχολείο — сорок третья начальная школа

μένουμε στον δέκατο τέταρτο όροφο — мы живем на четырнадцатом этаже

Прочитайте несколько диалогов. Вам помогут выражения, приведенные ниже.

Время

Η ώρα

— Τι είναι, αυτό, μαπαμπά; Καινούριο ρολόι;
— Ναι, είναι δώρο από την μητέρα σου για τα Χριστούγεννα.
— Πολύ ωραίο είναι. Έχει και δείκτες, ε;
— Ναι, έχει, γιατί δεν είναι ηλεκτρονικό.
— Είναι πολύ ακριβό;
— Ε, λιγάκι. Ξέρεις, δεν χάνει ούτε δευτερόλεπτο.
— Δείχνει και την ημερομηνία;
— Βέβαια! Δες, εδώ δείχνει τις ώρες και τα λεπτά και εδώ την ημερομηνία.
— Τι άλλο κάνει;
— Είναι και ξυπνητήρι, που χτυπά την ώρα που θέλεις.
— Μπαμπά, θέλω κι εγώ ένα.
— Περίμενε ως τις 15 Μαρτίου, που είναι τα γενέθλιά σου.

Ρολόγια

— Καλησπέρα, Μαρία.
— Γεια σου, Κώστα. Πού πηγαίνεις;
— Πάω σ’ έναν φίλο μου. Με περιμένει στο σπίτι του κατά τις επτά. Τι ώρα είναι τώρα;
— Δεν ξέρω, το ρολόι μου λέει εξίμισι, αλλά δεν παέι καλά, πάει μπροστά.
— Το δικό μου δεν δουλεύει, σταμάτησε, και δεν θέλω να πάω ούτε νωρίς ούτε αργά. Θέλω να είμαι εκεί στην ώρα μου.
— Ρώτα εκείνον τον κύριο, στην στάση. Εγώ σ’ αφήνω τώρα, γιατί θα πάω σινεμά με μια φίλη μου.
— Γεια σου, Μαρία, και καλή διασκέδαση!
— Ευχαριστώ, Κώστα, επίσης!

Τι ώρα είναι;

— Συγνώμη, τι ώρα είναι;
— Είναι οχτώ και τέταρτο.
— Περιμένω το λεωφορείο μισή ώρα. Στις εννιά παρά τέταρτο έχω μάθημα.
— Μην ανησυχείς. Σε επτά λεπτά φτάνει.
— Το πρώτο λεωφορείο πέρασε γεμάτο. Κάθε Δευτέρα έχω το ίδιο πρόβλημα.
— Συνήθως το δεύτερο και τρίτο περνάνε με διαφορά πέντε λεπτών.
— Ελπίζω να είμαστε τυχεροί και να βρούμε μια θέση. Διαφορετικά ας πάμε και όρθιοι.

Слова

Обратите внимание на то, как склоняется слово ρολόι:

Также склоняются слова: το τσάι — чай, το φαΐ — еда, το σόι — родня, το κουβεντολόι — беседа, το κομπολόι — четки.

Время

το δευτερόλεπτο — секунда
μισός, ή, ό — половинный
Τι ώρα είναι; — Который час?
το λεπτό — минута
η ώρα — час

πριν μεσημέρι (π.μ.) — до полудня
μετά μεσημέρι (μ.μ.) — после полудня
5 π.μ. — 11.30 π.μ. πρωί — 5—11.30 утро
11.30 π.μ. — 3 μ.μ. μεσημέρι — 11.30—15 полдень
3 μ.μ. — 7 μ.μ. απόγευμα — 15—19 послеобеденное время
7 μ.μ. — 11 μ.μ. βράδυ — 19—23 вечер
11 μ.μ. — 5 π.μ. νύχτα — 23—5 ночь
στις οκτώ το πρωί — в восемь утра
στις οκτώμισι το πρωί — в полдевятого утра
στην μία το μεσημέρι — в час пополудню
στην μία η ώρα — в час дня
στην μιάμιση το μεσημερί — в полвторого пополудню
στις δύο το μεσημέρι — в два пополудню
στις δυόμισι το μεσημέρι — в полтретьего пополудню
στις τρεις το απόγευμα — в три после обеда
στις τρεισήμισι το απόγευμα — в полчетвертого после обеда
στις τέσσερις το απόγευμα — в четыре после обеда
στις τεσσερισήμισι το απόγευμα — в полпятого после обеда
στις πεντέμισι το απόγευμα — в полшестого после обеда
στις εξίμισι το απόγευμα — в полседьмого после обеда
στις εφτάμισι το βράδυ — в полвосьмого после обеда
στις οκτώ η ώρα — в восемь часов
στις οκτώμισι το βράδυ — в полдевятого вечера
στις εννιάμισι το βράδυ — в полдесятого вечера
στις δεκάμισι το βράδυ — в пол-одиннадцатого вечера
στις εντεκάμισι την νύχτα — в полдвенадцатого ночи
στις δώδεκα τα μεσάνυχτα — в двенадцать в полночь
στις δωδεκάμισι την νύχτα — в полпервого ночи

ενάμισης χρόνος (мужской род, именительный падеж) — полгода
ενάμιση χρόνο (мужской род, винительный падеж) — полгода
μιάμιση ώρα (женский род) — полчаса
ενάμισι λεπτό (средний род) — полминуты
τρεισήμισι μήνες (мужской род) — три с половиной месяца
τρεισήμισι ώρες (женский род) — три с половиной часа
τριάμισι χρόνια (средний род) — три с половиной года
τεσσερισήμισι μήνες (мужской род) — четыре с половиной месяца
τεσσερισήμισι ώρες (женский род) — четыре с половиной часа
τεσσεράμισι χρόνια (средний род) — четыре с половиной года

κατά την μία — к часу
κατά τις δύο — к двум
κατά τις τρεισήμισι — к полчетвертого
περίπου στην μιάμιση — около полвторого
γύρω στις τεσσερισήμισι — около полпятого
σ’ ένα τέταρτο — через четверть часа
σε μισή ώρα — через полчаса
σε τρία τέταρτα — через три четверти часа
σε μια ώρα — через час
σε δύο μέρες — через два дня
σ’ ένα μήνα — через месяц

Έχετε ώρα; — У вас есть часы?
Ναι, είναι δέκα και πέντε. — Да, пять минут одиннадцатого.
Όχι, δεν έχω. — Нет, нету.
το ρολόι πάει μπροστά, τρέχει — часы торопятся
το ρολόι πάει πίσω — часы отстают
το ρολόι χάνει πέντε λεπτά την ημερά — часы отстают на 5 минут в день
το ρολόι πάει καλά — часы ходят хорошо
το ρολόι σταμάτησε — часы остановились
το ρολόι λέει έξι — часы показывают шесть

Κάθε πότε; πότε συχνά; — Как часто?
μια φορά την εβδομάδα — раз в неделю
τρεις φορές τον μήνα — три раза в месяц
πέντε φορές τον χρόνο — пять раз в год
μέρα παρά μέρα — день ото дня
μια φορά στους δύο μήνες — один раз в два месяца

Теперь придумайте свои диалоги на тему времени.

Упражнения

I. Заполните пропуски правильными формами местоимения о δικός. Не забывайте ставить артикль, где это необходимо.

1. Е, κύριε, τι κάνετε; Αυτή είναι μου τσάντα.
2. Τον πατέρα μου τον λένε Παναγιώτη. Ποιο είναι το όνομα σας;
3. Μιλάς όλη την ώρα για σου προβλήματα. Άκου μια φορά και μου.
4. Πάμε το σαββατοκύριακο στο σπίτι μου; Δεν θα είναι εκεί οι γονείς μου.
5. Η μαμά μου λέει «ναι». Ποια είναι η απάντηση σου μαμάς;

6. Γιατί δεν είναι έτοιμες ακόμη σου φωτογραφίες;
7. Δες πώς μοιάζει η κόρη της με μου!
8. Εμείς έχουμε την παρέα μας και εσείς σας.
9. Τα παιδιά πάνε σπίτι τους κι εσείς στο σας.
10. Ο Φίλιππας τρώει το φαγητό του κι εσύ σου.

II. Поставьте в правильную форму порядковые числительные, данные в скобках.

1. Διαβάζω σελίδα του βιβλίου. (47)
2. Γράφουμε άσκηση μαθήματος. (5, 34)
3. Το διαμέρισμά μας είναι όροφο. (16)
4. Αυτό είναι βιβλ ο που διαβάζω φέτος. (19)
5. Μαρτίου γιορτάζει όλη η Ελλάδα. (25)

6. Αυγούστου πανηγυρίζει όλη η Ελλάδα. (15)
7. Οκτωβρίου είναι εθνική γιορτή. (28)
8. Πού ήταν Ολυμπιακοί Αγώνες; (23)
9. χρόνο της ζωής του θα μείνει στο Παρίσι. (51)
10. Επαναλαμβάνω για φορά. (100)

III. Заполните пропуски.

1. Έχω δουλειά μία μεσημέρι.
2. Διαβάζω την εφημερίδα μου οκτώμισι πρωί.
3. Τρώω μιάμιση μεσημέρι.
4. Θα είναι στο σπίτι μου έξι.
5. Πού θα είσαι έντεκα; - Στο σπίτι μου.

6. Έχεις μάθημα Δευτέρα πρωί; - Όχι, δεν έχω.
7. Δεν θα είμαι στο σπίτι οκτώ βράδυ.
8. φθινόπωρο κάνει ψώχρα.
9. Μετά μεσάνυχτα τελειώνει το πρόγραμμα της τηλεόρασης.
10. άνοιξη κάνει καλό καιρό.

IV. Поставьте приведенные ниже слова в правильном порядке. Таких порядков может быть несколько для одного и того же предложения.

1. μέρα, προχθές, ήταν, τι;
   
2. στον, δύο, πηγαίνω, φορές, κινηματογράφο, εβδομάδα, την
   
3. θα, δουλειά, πολλή, έχω, αύριο, δεν
   
4. δύο, από, ήσασταν, πού, ώρες, πριν;
   
5. βόλτα, φίλους, πάω, στην, Κυριακή, με, παραλία, κάθε, τους, μου
   

6. στις, πρωί, μου, την, βλέπω, φίλη, κάθε, εννιά
   
7. πάει, ρολόι, δεν, το, καλά, μου
   
8. θα, εδώ, ούτε, δεν, ούτε, έξι, εφτά, είμαι, στις, στις
   
9. θέατρο, πότε, στο, πηγαίνεις, κάθε;
   
10. βρέχει, συχνά, φθινόπωρο, πολύ, το
    

V. Фонетическая тренировка. Прочитайте небольшое стихотворение Константиноса Кавафиса. Обращайте внимание на слитное произнесение слов (_).

Константинос Кавафис (Κωνσταντίνος Καβάφης) (1863—1933) - один из самых известных греческих поэтов и самых хорошо переведенных на русский язык (см. «Русская Кавафиана». М., 2000).