Изучаем греческий язык с нуля! Μάθημα 16

Урок 16

Будущее время совершенного и несовершенного вида

В этом уроке мы познакомимся с будущим временем совершенного и несовершенного вида, и с формами глаголов совершенного и несовершенного вида с частицей να.

Как уже отмечалось, будущее время несовершенного вида у глаголов обоих спряжений образуется при помощи частицы θα и форм глаголов в настоящем времени: αύριο θα διαβάζω όλη την ημέρα — завтра я буду читать весь день.

Будущее время совершенного вида образуется следующим образом: частица θα + форма глагола, образованная от основы аориста, без приставки -ε, с ударением на последнем гласном основы, и с окончаниями такими же, как в настоящем времени у глаголов первого спряжения (-ω, -εις, -ει, -ουμε, -ετε, -ουν): κλείνω — έκλεισα — θα κλείσω, φωνάζω — φώναξα — θα φωνάξω, κλέβω — έκλεψα — θα κλέψω, μαγειρεύω — μαγείρεψα — θα μαγειρέψω, αγαπώ — αγάπησα — θα αγαπήσω, φορώ — φόρεσα — θα φορέσω, γελώ — γέλασα — θα γελάσω, πετώ — πέταξα — θα πετάξω, τραβώ — τράβηξα — θα τραβήξω, αργώ — άργησα — θα αργήσω, καλώ — κάλεσα — θα καλέσω.

Будущее время совершенного и несовершенного вида

Будущее время несовершенного вида показывает длительность или повторяемость действия в будущем. Оно используется в греческом языке реже, чем в русском. Не всегда то, что вы бы сказали по-русски в несовершенном виде, будет также звучать по-гречески. Совершенный вид используется по-гречески чаще, тогда как для использования несовершенного вида всегда должны быть какие-то предпосылки.

Частица θα в предложении

Порядок следования слов относительно частицы θα такой: отрицательная частица δεν + частица θα + личное местоимение в родительном падеже + личное местоимение в винительном падеже + глагол:

Θα αγοράσεις στην Μαρία τα παπούτσια; — Θα της τα αγοράσεις;
Ты купишь Марии туфли? Ты ей их купишь?

Δεν θα διαβάσεις στον παππού τα νέα; — Δεν θα του τα διαβάσεις;
Ты не прочитаешь дедушке новости? Ты ему их не прочитаешь?

Формы глаголов с частицей να

Правила образования форм глаголов совершенного и несовершенного вида с частицей να совершенно такие же, как с частицей θα, только вместо частицы θα используется частица να. Кроме того, с частицей να используется другое отрицание — μην. Оно ставится между частицей να и глаголом: о γιατρός του είπε να μην καπνίσει καθόλου — врач сказал ему совсем не курить.

Как уже отмечалось раньше, с помощью частицы να по-гречески выражается то, что по-русски выражается неопределенной формой глагола: θέλω να αγοράσω αυτό το σπίτι — хочу купить этот дом; или придаточным предложением: θέλω να με καταλάβεις — хочу, чтобы ты меня понял.

Вместо частицы να иногда используется побудительная частица ας (пусть, давайте) для выражения пожелания, уступки или побуждения к действию: ας γράψει καλά στις εξετάσεις — пусть он хорошо сдаст экзамены, ας πάει και о Πέτρος εκδρομή — пусть и Петр поедет на прогулку, ας πάμε τώρα εκεί — давайте сейчас пойдем туда.

Формы глаголов с частицей να могут относиться:

1) к прошедшему времени

Χθες στο καφενείο άκουσα να λένε ότι σύντομα θα έχουμε εκλογές. — Вчера в кафе я услышал, как говорили, что скоро у нас будут выборы.

2) к настоящему времени

Κάθε πρωί την βλέπω να περνά στο δρόμο με μια ομπρέλα στο χέρι. — Каждое утро я вижу, как она идет по дороге с зонтиком в руке.

3) к будущему времени

Πρέπει οπωσδήποτε να τελειώσω την εργασία μου ως το Πάσχα. — Я обязательно должен закончить мою работу до Пасхи.

Формы глагола несовершенного вида с частицей να используются с:

Αρχίζω να καταλαβαίνω ελληνικά. — Я начинаю понимать греческий.

Συνεχίζει να πίνει, αν και δεν του επιτρέπεται. — Он продолжает пить, хотя ему нельзя. (συνεχίζω)

Τέλος Νοεμβρίου, αλλά αυτός εξακολουθεί να κολυμπά. — Конец ноября, а он продолжает плавать. (εξακολουθώ)

Έπαψα να τον βλέπω από τότε που άλλαξα γειτονιά. — Я перестал его видеть с тех пор, как уехал из района. (παύω)

Δεν σταματά να μιλά για τα παιδιά της. — Она не перестает говорить о своих детях. (σταματώ/άω)

Πότε θα τελειώσει να βρέχει; — Когда перестанет идти дождь? (τελειώνω)

Συνηθίζω να ταξιδεύω με τρένο. — Я имею обыкновение путешествовать поездом.

Τον ακούω να κουβεντιάζει συνέχεια στο τηλέφωνο. — Я слышу, как он постоянно разговаривает по телефону.

Βλέπω τα παιδιά να τρέχουν προς τον παππού τους. — Я вижу, как дети бегут к своему дедушке.

Της αρέσει να πίνει λίγο κρασί με το φαγητό της. — Ей нравится пить немного вина за едой.

Απαγόρεψε στα παιδιά της να βλέπουν τηλεόραση αργά το βράδυ. — Она запретила своим детям смотреть телевизор поздно вечером. (απαγορεύω)

Κουράζομαι να τους εξηγώ συνέχεια τα ίδια πράγματα. — Я устаю постоянно им объяснять одно и то же.

Γιατί πρέπει πάντα εγώ να πλένω τα πιάτα; — Почему всегда я должна мыть посуду?

Δεν πρέπει ποτέ να τρως με άπλυτα χέρια. — Никогда нельзя есть грязными руками.

Формы глаголы совершенного вида с частицей να используются с:

Είναι ώρα να φύγω. — Мне пора уходить.

Είναι η σειρά σου να πλύνεις τα πιάτα. — Твоя очередь мыть тарелки.

Ποτέ δεν είναι αργά να αρχίσει κανείς να μαθαίνει κάτι. — Никогда не поздно начать учиться.

Ακόμα να γυρίσει ο πατέρας! — Отец еще не вернулся!

Έχει να μου γράψει από πέρσι. — Он мне не писал с прошлого года.

Επειδή άργησε να έρθει, φύγαμε. — Так как он опоздал (прийти), мы ушли.

Περιμένω να τελειώσει η βροχή, για να φύγω. — Я жду, пока кончится дождь, чтобы уйти.

Είμαι έτοιμος να φωνάξω την αστυνομία. — Я готов вызвать полицию.

Παραλίγο να χάσω την αρχή του έργου. — Я чуть не опоздал на начало спектакля.

Παρά τρίχα να φύγω. — Я чуть не ушел.

Λίγο έλειψε να χάσω το αεροπλάνο. — Я чуть не опоздал на самолет.

Κόντεψα να πέσω. — Я чуть не упал.

Μπορώ να φύγω πριν (να) τελειώσει το μάθημα; — Я могу уйти до того, как закончится урок?

Μπορεί να φύγω, προτού (να) γυρίσεις. — Может я и уеду до того, как ты вернешься.

Μέχρι να φτάσεις στο χωριό, το γράμμα θα έχει φτάσει. — До тех пор, пока доберешься до деревни, письмо уже придет.

Θα φύγουμε, μόλις ξημερώσει. — Мы уедем, как только светает.

Περίμενα ώσπου να νυχτώσει. — Я ждал, пока стемнеет.

Δεν πρέπει ποτέ ξανά να φας με άπλυτα χέρια. — Ты больше никогда не должен есть грязными руками.

Чтобы передать по-гречески такие русские предложения, как «курить вредно», «быть или не быть», используются следующие конструкции:

1) частица να + глагол во втором лице единственного числа:

Είναι ευχάριστο να παίρνεις γράμμα από την οικογένεια σου. — Приятно получать письмо от семьи.

Είναι δυσάρεστο να μην έχεις αρκετά χρήματα. — Неприятно не иметь достаточно денег.

Είναι καλό να κάνεις γυμναστική το πρωί. — Хорошо делать гимнастику по утрам.

Είναι κακό να αδικείς τους άλλους. — Плохо быть несправедливым к другим.

Είναι εύκολο να δίνεις συμβουλές. — Легко давать советы.

Είναι χρήσιμο να ξέρεις να κάνεις ενέσεις. — Полезно уметь делать уколы.

Κάνει καλό να τρώς ελαφρά το βράδυ. — Полезно немного есть вечером.

2) το + частица να + глагол во втором лице единственного числа:

То να καπνίζεις είναι βλαβερό. — Курить вредно.

То να μαθαίνεις ξένες γλώσσες δεν είναι πάντα εύκολο. — Учить иностранные языки не всегда просто.

3) частица να + глагол в третьем лице единственного числа + местоимение κανείς:

Είναι δύσκολο να λέει κανείς πάντα την αλήθεια. — Трудно всегда говорить правду.

Είναι βλαβερό να καπνίζει κανείς. — Вредно курить.

Κάνει κακό να μένει κανείς πολλές ώρες στον ήλιο. — Вредно проводить много часов на солнце.

Να ζήσει κανείς ή να μην ζήσει; — Быть или не быть?

4) частица να + глагол в первом лице единственного числа:

Τι να κάνω; Να το αγοράσω ή να μην το αγοράσω αυτό το πουκάμισο; — Что мне делать? Покупать или не покупать эту рубашку?

Частица να в предложении

Порядок следования слов относительно частицы να такой: частица να + отрицательная частица μην + личное местоимение в родительном падеже + личное местоимение в винительном падеже + глагол:

Θέλεις να αγοράσω εγώ το δώρο για την Ελένη; — Θέλεις να της το αγοράσω;
Хочешь, я куплю подарок Елене? Хочешь, я ей его куплю?

Να μην διαβάσω το παραμύθι στα παιδιά; — Να μην τους το διαβάσω;
Мне не читать сказку детям? Мне им ее не читать?

Будущее время совершенного вида неправильных глаголов

Спряжение глаголов θα βγω, θα μπω, θα δω, θα βρω, θα πω

Спряжение глаголов θα ανεβώ, θα κατεβώ

Спряжение глаголов θα πιω, θα πάω, θα φάω

Теперь прочитайте текст и несколько диалогов. Вам помогут выражения, приведенные ниже.

Дом

Ένα ζευγάρι ετοιμάζει το σπίτι τους

О Στέφανος και η Χριστίνα παντρεύονται και γι’ αυτό χτίζουν σπίτι. Το σπίτι τους θα έχει δύο κρεβατοκάμαρες, μια σαλοτραπεζαρία, μια κουζίνα, μπάνιο και ένα πρόχειρο δωμάτιο. Θα τελειώσει σε έξι μήνες. Όμως άρχισαν κιόλας να αγοράζουν τα έπιπλα. Της Χριστίνας της αρέσει να τριγυρίζει στα μικρά μαγαζιά και να ψάχνει για παλιά τραπέζια, καρέκλες, κομοδίνα. Πιστεύει ότι αυτά δίνουν χρώμα και προσωπικότητα σ’ ένα σπίτι. Θέλει να το επιπλώσει μόνη της, με το προσωπικό της γούστο. Αύριο θα πάνε μαζί με τον Στέφανο σ’ ένα παλαιοπωλείο να διαλέξουν μερικά κομμάτια. Είναι πράγματι κή απόλαυση να αγοράζει κανείς πράγματα για το σπίτι του. Και ο Στέφανος και η Χριστίνα, κάθε φορά που ψωνίζουν κάτι, κάνουν σαν μικρά παιδιά από την χαρά τους.

Οι πρώτες δυσκολίες

— Χριστίνα, οι μέρες περνούν, ο γάμος πλησιάζει και νομίζω ότι πρέπει να αποφασίσουμε τι μας είναι εντελώς απαραίτητο και τι μπορούμε να αγοράσουμε αργότερα.
— Ένα λεπτό, να τελειώσω την δουλειά μου κι έρχομαι.
— Λοιπόν, άκου τι λέω. Προς το παρόν να μην αγοράσουμε τίποτα για την σαλοτραπεζαρία. Θα φέρω εγώ το γραφείο μου, θα φέρεις εσύ την βιβλιοθήκη σου, και με δύο τρία μαξιλάρια στο πάτωμα θα είμαστε εντάξει.
— Ο θείος Πέτρος ρωτάει, τι δώρο θέλουμε να μας κάνει.
— Πες του να μας πάρει μια λάμπα για το γραφείο, για να δουλεύουμε πιο άνετα.
— Για την κρεβατοκάμαρα ένα διπλό κρεβάτι φτάνει.
— Σύμφωνοι. Μένει η κουζίνα. Θέλουμε οπωσδήποτε ψυγείο και ηλεκτρική κουζίνα.
— Και πλυντήριο για τα ρούχα. Δεν μπορώ να πλένω στο χέρι.
— Καμία αντίρρηση. Ελπίζω μόνο να μας φτάσουν τα λεφτά.
— Κι εγώ το ελπίζω, αλλά στην ανάγκη υπάρχουν και οι δόσεις.

Μένω σ’ ένα διαμέρισμα

— Πού μένεις, Ελένη;
— Μένω σ’ ένα διαμέρισμα μιας μεγάλης πολυκατοικίας κοντά στο κέντρο. Το διαμέρισμα έχει δύο μεγάλες κρεβατοκάμαρες, ένα σαλόνι, κουζίνα και μπάνιο. Είναι στον τρίτο όροφο. Έχει ωραία θέα προς την λίμνη. Δεν έχει όμως τζάκι και ασανσέρ. Έτσι αναγκάζομαι να ανεβοκατεβαίνω τις σκάλες πολλές φορές την ημέρα. Τι να κάνουμε; Εσύ πού μένεις;
— Εγώ μένω σ’ ένα όμορφο δυάρι σε μια τριώροφη πολυκατοικία. Έχει ένα μεγάλο υπνοδωμάτιο, ένα επίσης μεγάλο καθιστικό, μοντέρνα κουζίνα, μπάνιο, μεγάλες βεράντες, χολ και μια τεράστια αποθήκη. Όμως δεν έχει γκαράζ και αυτό είναι για μένα ένα μεγάλο πρόβλημα.
— Πληρώνεις ακριβό ενοίκιο;
— Πολύ ακριβό, γιατί είναι επιπλωμένο και έχει επιπλέον ηλιακό θερμοσίφωνα, αυτόνομη θέρμανση και τηλέφωνο. Έχει όμως λίγα κοινόχρηστα. Το καλό είναι ότι δίπλα ακριβώς υπάρχει ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ, δύο φαρμακεία, ένας φούρνος και πολλά άλλα καταστήματα.
— Ζηλεύω την Άννα, γιατί μένει σε μια μονοκατοικία με μεγάλη αυλή και όμορφο κήπο, και το κυριότερο δεν κινδυνεύει από τους σεισμούς όσο εγώ. Εγώ φοβάμαι πολύ τους σεισμούς. Θα προτιμούσα να έμενα στο ισόγειο.

Слова

παντρεύομαι — жениться
τριγυρίζω — бродить
η προσωπικότητα — индивидуальность
προσωπικός, ή, ό — личный
το γούστο — вкус
το παλαιοπωλείο — антикварный магазин
διαλέγω — выбирать
το κομμάτι — кусок, штука
πραγματικός, ή, ό — настоящий
η απόλαυση — наслаждение
κάνω σαν — вести себя как
η χαρά — радость
ο γάμος — свадьба
πλησιάζω — приближаться
αποφασίζω — решать
εντελώς — совершенно
άκου — послушай
προς το παρόν — на данный момент
το δώρο — подарок
πες του — скажи ему
σύμφωνος, η, о — согласный
πλένω - έπλυνα — стирать, мыть
η αντίρρηση — возражение
η ανάγκη — необходимость
η δόση — рассрочка
η θέα — вид
η λίμνη — озеро
ανεβοκατεβαίνω — подниматься и спускаться
τεράστιος, α, о — огромный
το ενοίκιο/νοίκι — плата за съем
ηλιακός, ή, ό — солнечный
ο φούρνος — булочная
το κατάστημα — магазин
το κυριότερο — самое главное
κινδυνεύω — подвергаться опасности
ο σεισμός — землетрясение
θα προτιμούσα να έμενα — я бы предпочел жить

Дом

η γαρσονιέρα — однокомнатная квартира
το δυάρι — двухкомнатная квартира
το τριάρι — трехкомнатная квартира
το τεσσάρι — четырехкомнатная квартира
το πεντάρι — пятикомнатная квартира
η είσοδος — вход, парадная
η σκάλα της υπηρεσίας — служебный вход, черная лестница
το θυρωρείο — швейцарская
το ασανσέρ, ο ανελκυστήρας — лифт
η σκάλα — лестница
το σκαλοπάτι — ступенька
το κλιμακοστάσιο — лестничная клетка
το λουκέτο — навесной замок
η κλειδαριά — замок
η κεντρική / αυτόνομη θέρμανση — центральное / автономное отопление
ο σωλήνας — труба
о θερμοσίφωνας — колонка
о ηλεκτρισμός, το ρεύμα — электричество
η πρίζα — розетка
ο διακόπτης — выключатель
η επίπλωση — меблировка
επιπλώνω — меблировать
επιπλωμένος — меблированный
το έπιπλο — предмет мебели
τα έπιπλα — мебель
το σαλόνι, η σάλα, το καθιστικό — гостиная
η σαλοτραπεζαρία — гостиная + столовая
η τραπεζαρία — столовая
η κρεβατοκάμαρα, το υπνοδωμάτιο — спальня
το χόλ — холл
το δωμάτιο των φίλων — комната для гостей
το πρόχειρο δωμάτιο — общая комната
το παιδικό δωμάτιο — детская
τα κοινόχρηστα — места общего пользования
η κουζίνα — кухня
το μπάνιο — ванная
το αποχωρητήριο, η τουαλέτα — уборная, туалет
ο διάδρομος — коридор
η αποθήκη — кладовка
το πατάρι — антресоли
η εξώπορτα — входная дверь
η μπαλκονόπορτα — балконная дверь
η ταράτσα — терраса, лоджия
συνεχόμενος — смежный
χωριστός — отдельный
η διακόσμηση — отделка, убранство, интерьер
η σόμπα — печка
το τζάκι — камин
η καμινάδα — дымоход, труба
η θερμάστρα — обогреватель
το καλάθι των αχρήστων — мусорное ведро
ο αγωγός για τα σκουπίδια — мусоропровод
ο μπουφές — буфет
το ψυγείο — холодильник
ο φούρνος — плита, духовка
η ηλεκτρική κουζίνα — электрическая плита
ο φούρνος μικροκυμάτων — микроволновка
τα ματάκια — камфорки
η βαλβίδα — ручка
ο καθρέφτης — зеркало
η ντουλάπα — стенной шкаф
το ντουλάπι — маленький шкаф
η κρεμάστρα — вешалка
ντυμένος με — обитый
το χαρτί ταπετσαρίας — обои
το σίδερο — утюг
η σανίδα σιδερώματος — гладильная доска
σιδερώνω — гладить
τα πλακάκια — кафельная плитка
στρωμένος, σκεπασμένος, καλυμμένος — покрытый
το χαλί — ковер
το κάλυμα — покрывало
ο τοίχος, το ντουβάρι — стена
μονό κρεβάτι — односпальная кровать
διπλό κρεβάτι — двуспальная кровать
ημίδιπλο κρεβάτι — полуторная кровать
υπέρδιπλο κρεβάτι — кровать king size
το κομοδίνο — тумбочка
η λάμπα — лампа
το μαξιλάρι — подушка
η μαξιλαροθήκη — наволочка
το στρώμα — матрас
η κουβέρτα — одеяло
το σεντόνι — простынь
το τραπέζι τουαλέτας — туалетный столик
ο καθρέφτης τουαλέτας — трюмо
τα στόρια — шторы
οι περσίδες — жалюзи
το σκαμνάκι — табурет
ο καναπές — диван
το καναπές-κρεβάτι — диван-кровать
αναπαυτικός, άνετος, βολικός — удобный
η έγχρωμη τηλεόραση — цветной телевизор
το τηλεχειριστήριο — пульт
η περιστρεφόμενη καρέκλα — вертящийся стул
κουνιστή πολυθρόνα — кресло-качалка
το ανθοδοχείο — ваза для цветов
η λάμπα με πόδι, το λαμπατέρ — торшер
το αμπαζούρ — абажур
η πιατοθήκη — сервант
η βιβλιοθήκη — книжный шкаф
το γραφείο — письменный стол, бюро, кабинет, офис
το ράφι — полка
το κιβώτιο — ящик
το συρτάρι — выдвижной ящик
το στερεοφωνικό — музыкальный центр
ο υπολογιστής — компьютер
το πλυντήριο — стиральная машина
το σκόνι της πλύσης — стиральный порошок
το πλυντήριο πιάτων — посудомоечная машина
ο νεροχύτης — раковина, мойка
το λεκάνι — таз, унитаз
το αποσμηκτικό χώρου — освежитель воздуха
ο νιπτήρας — умывальник, рукомойник
η μπανιέρα — ванна
στρίβω, γυρίζω — поворачивать
η βρύση — кран
η απλώστρα — бельевая веревка
η σκούπα — метла
η ηλεκτρική σκούπα — пылесос
τα σκεύη, τα πιάτα — утварь, посуда
τα μαχαιροπήρουνα — столовые приборы
το μαχαίρι — нож
το πηρούνι — вилка
η κουτάλα — ложка
το κουτάλι — чайная ложка
το τραπεζομάντηλο — скатерть
η πετσέτα — салфетка
το σερβίτσιο — сервиз
το πιάτο — тарелка
το πιατάκι — блюдце
το ποτήρι — стакан, бокал
το φλυτζάνι — чашка
η κανάτα — графин
η τσαγιέρα — (заварной) чайник
η σαλατιέρα — салатница
η φρουτιέρα — ваза для фруктов
η σουπιέρα — супница
η τοστιέρα — тостер
η φριτιέρα — фритюрница
η κατσαρόλα — кастрюля
το τηγάνι — сковородка

Упражнения

I. Поставьте глаголы, данные в скобках, в будущем времени совершенного или несовершенного вида.

1. Από του χρόνου η Μαρία τα ρούχα της μόνη της. (διαλέγω)
2. Ποτέ δεν ξανά από τα μαθήματα του δασκάλου μου. (λείπω)
3. Τα καταστήματα κάθε απόγευμα όλο τον Αύγουστο. (κλείνω)
4. Αύριο τα παιδιά για σπίτι όλη την ημέρα. (ψάχνω)
5. Δεν τον οι φίλοι του. (πιστεύω)

6. Τι ωραίο φόρεμα! το . (αγοράζω)
7. Από αύριο οι μαθητές στους δρόμους, γιατί αρχίζουν οι διακοπές. (τριγυρίζω)
8. Οι φίλοι μας χτυπούν την πόρτα. τους , Μαρία; (ανοίγω)
9. Κάθε πότε το αυτοκίνητό σας; (ελέγχω)
10. Το αεροπλάνο στο αεροδρόμιο μια ώρα αργότερα. (φτάνω)

II. Поставьте глаголы, данные в скобках, в форму с частицей να совершенного или несовершенного вида.

1. Μου αρέσει έργα επιστημονικής φαντασίας. (βλέπω)
2. Συνηθίζει νερό στα λουλούδια κάθε απόγευμα. (ρίχνω)
3. Πρέπει τα μαλλιά σου σήμερα. (κόβω)
4. Περιμένω μου . (γράφω)
5. Παρακαλώ, έξω από το παράθυρο την ώρα του μαθήματος. (κοιτάζω с отрицанием)

6. Βλέπετε τα παιδιά στον δρόμο ή έφυγαν; (παίζω)
7. Μπορείς να ό,τι θέλεις από αυτά που βλέπεις. (διαλέγω)
8. Θα σας κάνει καλό με τα πόδια στην δουλειά σας. (πηγαίνω)
9. Θέλει στην Ελλάδα. (γυρίζω)
10. Για κανείς ωραία το σπίτι του, πρέπει να έχει χρήματα. (επιπλώνω)

III. Фонетическая тренировка. Прочитайте стихотворение Константиноса Кавафиса. Обращайте внимание на слитное произношение слов (_).