Изучаем греческий язык с нуля! |
Урок 12
Грамматика
В этом уроке мы познакомимся с родительным падежом личных местоимений, посмотрим, какое место в предложении может занимать косвенное дополнение (ответ на вопрос «кому?», «чему?»), а также познакомимся с некоторыми обстоятельствами места, выражениями «мне нравится», «мне идет» и предложениями с να.
Родительный падеж личных местоимений
| Единственное число | ||
| безударная | ударная | перевод |
| μου | εμένα | мне |
| σου | εσένα | тебе |
| του | (αυτού) | ему (м.р.) |
| της | (αυτής) | ей (ж.р.) |
| του | (αυτού) | ему (ср.р.) |
| Множественное число | ||
| безударная | ударная | перевод |
| μας | εμάς | нам |
| σας | εσάς | вам |
| τους | (αυτών) | им (м.р.) |
| τους | (αυτών) | им (ж.р.) |
τους  |
(αυτών) | им (ср.р.) |
Как уже отмечалось, дательного падежа в греческом языке нет. Его функции распределились между родительным и винительным падежами. Для выражения косвенного дополнения может использоваться или родительный падеж или винительный падеж с предлогом (чаще σε, но могут быть и другие предлоги).
Безударные формы личных местоимений используются в нейтральных контекстах, предшествуют глаголу и произносятся слитно с ним: μου γράφει — пишет мне, σου λέω — говорю тебе, του απαντάω — отвечаю ему, της δανείζω — одалживаю ей, μας διαβάζουν — читают нам, σας στένουν — присылают вам, τους τηλεφωνάμε — звоним им.
Ударные формы родительного падежа редко используются самостоятельно. В противопоставлениях чаще будут использоваться ударные формы винительного падежа с предлогами: σ’ εμένα έστειλε το δώρο, όχι σ’ εσένα — он мне пристал подарок, а не тебе.
В некоторых случаях ударные и безударные формы первого и второго лица используются вместе: εμένα μου αρέσει о καφές — мне нравится кофе (что касается меня, то мне нравится кофе), εσένα σου πάει το μπλε χρώμα — тебе идет синий цвет (что касается тебя, то тебе идет синий цвет), εμάς μας αρέσουν τα ταξίδια — нам нравятся путешествия (что касается нас, то нам нравятся путешествия), εσάς σας πάνε τα μακριά μαλλιά — вам идут длинные волосы (что касается вас, то вам идут длинные волосы).
Косвенное дополнение, выраженное существительным в винительном падеже с предлогом, обычно стоит после глагола: δίνω στον Γιάννη το βιβλίο — даю Янису книгу. Хотя оно может стоять и перед глаголом, обычно в конструкциях-противопоставлениях: στον Γιάννη δίνω το βιβλίο, όχι σ’ εσένα — я Янису даю книгу, а не тебе.
Косвенное дополнение, выраженное существительным в родительном падеже, может стоять после глагола (хотя в этом случае скорее будет использоваться существительное в винительном падеже с предлогом): δίνω του Γιάννη το βιβλίο — даю Янису книгу; а может стоять перед глаголом и в этом случае после него обязательно ставится безударная форма личного местоимения в родительном падеже: της Μαρίας της γράφει κάθε μέρα — Марии он пишет каждый день (что касается Марии, то ей он пишет каждый день).
Конструкции «мне нравится», «мне идет».
Μου αρέσει το κόκκινο χρώμα. — Мне нравится красный цвет.
Σου αρέσει αυτή η πράσινη μπλούζα; — Тебе нравится эта зеленая блузка?
Δεν του αρέσει η τσάντα μου. — Ему не нравится моя сумка.
Της αρέσει το σακάκι μου. — Ей нравится мой пиджак.
Μας αρέσει το φόρεμά σου. — Нам нравится твое платье.
Σας αρέσει ο ελληνικός καφές; — Вам нравится греческий кофе?
Δεν τους αρέσει ο θαλασσινός αέρας. — Им не нравится морской воздух.
Μου αρέσουν τα παπούτσια σου. — Мне нравятся твои туфли.
Σου αρέσουν τα μαλλιά μου; — Тебе нравятся мои волосы?
Δεν του αρέσουν οι φλύαρες κοπέλες. — Ему не нравятся болтливые девушки.
Της αρέσουν τα γλυκά. — Ей нравятся сладости.
Μας αρέσουν οι ιστορίες με περιπέτειες. — Нам нравятся истории с приключениями.
Σας αρέσουν τα γρήγορα αυτοκίνητα; — Вам нравятся быстрые машины?
Δεν τους αρέσουν οι κωμικοί ηθοποιοί. — Им не нравятся комические актеры.
Του Γιάννη του αρέσουν τα ταξίδια. / Στο Γιάννη αρέσουν τα ταξίδια. — Янису нравятся путешествия.
Της Μαρίας της αρέσει η μουσική. / Στη Μαρία αρέσει η μουσική. — Марии нравится музыка.
Του παιδιού του αρέσουν τα γλυκά. / Στο παιδί αρέσουν τα γλυκά. — Ребенку нравятся сладости.
Στους φίλους μας αρέσουν τα ταξίδια. — Нашим друзьям нравятся путешествия.
Στις φίλες μας αρέσει η μουσική. — Нашим подругам нравится музыка.
Στα παιδιά αρέσουν τα γλυκά. — Детям (ребятам) нравятся сладости.
Καλή είμαι μ’ αυτό το φουστάνι; Σ’ αρέσω; — Я хороша в этом платье? Я тебе нравлюсь?
Δεν μ’ αρέσεις καθόλου με κοντά μαλλιά. — Ты мне совсем не нравишься с короткими волосами.
Μου πάει το μπλε χρώμα. — Мне идет синий цвет.
Σου πάει αυτό το φαρδύ παντελόνι. — Тебе идут эти широкие брюки.
Δεν του πάει αυτό το κοστούμι. — Ему не идет этот костюм.
Της πάει αυτή η φούστα. — Ей идет эта юбка.
Μας πάει το κόκκινο χρώμα. — Нам идет красный цвет.
Δεν σας πάει αυτό το χτένισμα. — Вам не идет эта стрижка.
Δεν τους πάει το μοντέρνο ντύσιμο. — Им не идет современная одежда.
Μου πάνε τα ψηλά τακούνια. — Мне идут высокие каблуки.
Σας πάνε οι φαρδιές φούστες; — Вам идут широкие юбки?
Δεν του πάνε τα πολύ μοντέρνα ρούχα. — Ему не идет очень современная одежда.
Της πάνε αυτά τα παπούτσια. — Ей идут эти туфли.
Μας πάνε οι μακριές ζακέτες. — Нам идут длинные кофты.
Σας πάνε τα μακριά μαλλιά; — Вам идут длинные волосы?
Δεν τους πάνε τα χτυπητά χρώματα. — Им не идут яркие цвета.
Του πατέρα μου του πάνε τα γιαλιά. / Στον πατέρα μου πάνε τα γιαλιά. — Моему отцу идут очки.
Της μητέρας μου της πάει το άσπρο χρώμα. / Στη μητέρα μου πάει το άσπρο χρώμα. — Моей матери идет белый цвет.
Του παιδιού του πάνε τα κοντά παντελόνια. / Στο παιδί πάνε τα κοντά παντελόνια. — Ребенку идут короткие штаны.
Στους φίλους μας πάνε τα γυαλιά. — Нашим друзьям идут очки.
Στις φίλες μας πάει το άσπρο χρώμα. — Нашим подругам идет белый цвет.
Στα παιδιά πάνε τα κοντά παντελόνια. — Детям идут короткие штаны.
Обстоятельства места
Η Αλίκη κάθεται πλάι μου / πλάι σ’ εμένα. — Алики сидит рядом со мной.
Γιατί δεν λέει αστεία μπροστά σου / μπροστά σ’ εσένα; — Почему он не шутит перед тобой?
Μένουμε κοντά του / κοντά σ’ αυτόν / κοντά στον Πέτρο. — Мы живем рядом с ним / рядом с Петром.
Έφυγε μακριά της / μακριά απ’ αυτήν / μακριά από την Ελένη. — Он уехал далеко от нее / далеко от Елены.
Ρίχνω την κουβέρτα πάνω του / πάνω σ’ αυτόν / πάνω στον Γιώργο. — Бросаю одеяло на него / на Йоргоса.
О Λευκός Πύργος είναι αριστερά μας / αριστερά από μας. — Белая башня слева от нас.
Η Φιλοσοφική Σχολή είναι δεξιά σας / δεξιά από σας. — Философский факультет справа от вас.
Τα δάση είναι γύρω τους / γύρω απ’ αυτούς / γύρω από τους φίλους μας. — Леса вокруг них / вокруг наших друзей.
Είναι απέναντι τους / απέναντι απ’ αυτές / απέναντι από τις κοπέλες. — Он напротив них / напротив девушек.
Αγόρασε σπίτι διπλά τους / δίπλα σ’ αυτά / διπλά στα παιδιά. — Он купил дом рядом с ними / рядом с ребятами.
Предложения с να
Как уже отмечалось, в греческом языке у глаголов нет неопределенной формы. Чтобы выразить ее значение, глаголы соединяются частицей να (она нам уже встречалась в текстах и диалогах). Глагол после частицы να может быть несовершенного и совершенного вида. Формы несовершенного вида совпадают с формами настоящего времени: μου αρέσει να κολυμπάω στην θάλασσα — мне нравится плавать в море, σου αρέσει να δουλεύεις εκεί; — тебе нравится там работать?, του αρέσει να διαβάζει — ему нравится читать. Как видно, глагол после частицы να тоже изменяется: его форма зависит от логического субъекта глагола перед частицей να. Впрочем, субъект глагола до частицы να может не совпадать с субъектом глагола после частицы να: μου αρέσει να τραγουδάει — мне нравится, как он поет, θέλω να κολυμπάς συχνά στην θάλασσα — я хочу, чтобы ты часто плавал в море, μου ζητάει να του διαβάζω κάθε βράδυ — он просит меня, чтобы я читала ему каждый вечер. На русский язык часть предложения после частицы να переводится придаточным предложением, вводимым союзами «чтобы», «как» и т. д.
Формы совершенного вида образуются от основы аориста. Эту тему мы подробно разберем в 16 уроке.
Теперь прочитайте несколько диалогов. Вам помогут выражения, приведенные ниже.
Στην αγορά
— Σοφία, γεια σου.
— Γεια σου, Μάρω. Πώς έτσι πρωί στην αγορά; Δεν έχεις γραφείο σήμερα;
— Έχω βέβαια, αλλά μου έδωσε ο διευθυντής μου δύο ώρες άδεια και βγήκα για ψώνια.
— Τι θα ψωνίσεις;
— Έχουν γενέθλια τα δίδυμα της αδελφής μου και θέλω να τους πάρω κανένα βιβλίο. Τους έπλεξα και από μια κόκκινη μπλούζα που νομίζω ότι θα τους πάει πολύ, γιατί είναι ξανθά.
— Δεν θα αγοράσεις τίποτα για σένα;
— Είδα ένα πολύ όμορφο άσπρο φόρεμα, αλλά δεν ξέρω τι να κάνω. Μου αρέσουν τα άσπρα και μου πάνε πολύ, αλλά το φόρεμα ήταν πολύ ακριβό και τα λεφτά που έχω δεν μου φτάνουν.
— Εγώ πάντως σου εύχομαι καλή επιτυχία στα ψώνια.
— Ευχαριστώ. Γεια σου.
Πώς ήταν ντυμένος;
— Είδες τον Κώστα με την Ρένα στο πάρτι;
— Ναι, τους είδα.
— Πώς ήταν ντυμένος ο Κώστας;
— Ήταν ντυμένος σ’ ένα πολύ ωραίο μπεζ σακάκι, λευκό πουκάμισο και μπλε παντελόνι.
— Γραβάτα δεν είχε;
— Α, ναι. Είχε και μια όμορφη χρωματιστή γραβάτα.
— Η Ρένα ήταν καλά ντυμένη;
— Ε, όχι και καλά. Είχε μια πολύ κοντή φούστα και μια καθόλου ωραία μπλούζα.
Τι χρώμα προτιμάς;
— Τι χρώμα προτιμάς;
— Προτιμώ το κόκκινο.
— Εγώ προτιμώ το κίτρινο. Μ’ αρέσει όμως και το μπλε.
— Ξέρεις ο Πέτρος σήμερα αγόρασε ωραία ρούχα.
— Τι χρώμα έχουν;
— Το πουκάμισο είναι άσπρο, η γραβάτα μπλε, το σακάκι γρι, το παντελόνι μπεζ και τα παπούτσια μαύρα.
— Είναι ξανθός, έχει και πράσινα μάτια, θα του πάνε πολύ.
Слова
| έτσι πρωί — так рано | τα λεφτά — деньги |
| το γραφείο — офис, работа | φτάνω — хватать |
| η άδεια — свободное время | πάντως — все-таки |
| τα ψώνια — покупки | εύχομαι — желать |
| ψωνίζω — делать покупки | η επιτυχία — успех |
| θέλω να τους πάρω — хочу им купить | καθόλου — совсем н |
Одежда
| τα ρούχα, το ντύσιμο, | το φόρεμα, το φουστάνι — платье |
| η ενδυμασία — одежда | η φούστα — юбка |
| ντυμένος, η, ο σε — одетый в | το παντελόνι — брюки, штаны |
| φορώ/άω — носить | το τζιν — джинсы |
| η γούνα — шуба, мех | οι κάλτσες — носки, чулки |
| το παλτό — пальто | οι πιτζάμες — пижама |
| το μπουφάν — куртка | οι παντόφλες — домашние тапки |
| το καπέλο — шляпа, шапка | τα παπούτσια — туфли |
| το κασκόλ — шарф | τα πέδιλα — сандалии |
| τα μάλλινα — варежки | τα τακούνια — каблуки |
| τα γάντια — перчатки | οι μπότες — сапоги |
| το κοστούμι — костюм | το ζευγάρι — пара |
| το σακάκι — пиджак | το σορτς, το σορτσάκι — шорты |
| το πουκάμισο — рубашка | το κασκέτο — кепка |
| το γιλέκο — воротник | το φανελάκι — футболка |
| το μανίκι — рукав | η ζώνη — пояс |
| η γραβάτα — галстук | το μπικίνι — бикини |
| το πουλόβερ — свитер | το μαγιό — купальник |
| η ζακέτα — кофта | τα εσώρουχα — нижнее белье |
| η μπλούζα — блузка |
| μονόχρωμος, η, о — одноцветный | σκουρόχρωμος, η, о — темного цвета |
| δίχρωμος, η, о — двухцветный | ανοιχτόχρωμος, η, о — светлого цвета |
| πολύχρωμος, η, о — разноцветный | έγχρωμος, η, о — цветной |
| χρωματιστός, η, о — цветастый | ασπρόμαυρος, η, о — черно-белый |
Опишите, как одеты люди.
Расскажите, что вам (или кому-нибудь) нравится и идет.
Придумайте диалог о покупке одежды.
Упражнения
I. Поставьте местоимения, данные в скобках, в родительном падеже.
- αγοράζω εφημερίδες. (αυτός)
- Ο πατέρας μου δίνει λεφτά κάθε βδομάδα. (εγώ)
- Ο φίλος μου είπε τα νέα. (αυτοί)
- Η Αλίκη είπε μια ωραία ιστορία. (αυτά)
- Ποιος χάρισε αυτή την μπλούζα; (εσύ)
- Πότε λέει ότι έστειλε την επιταγή; (εμείς)
- άφησα φαγητό πάνω στο τραπέζι. (εσείς)
- είπα ότι δεν πάει αυτό το χτένισμα. (αυτή, αυτή)
- Δεν αρέσεις, γιατί είσαι πολύ ψηλή. (αυτός)
- Δεν αρέσουν αυτά τα γυαλιά. (αυτές)
II. Заполните пропуски (где это нужно) личными местоимениями в правильной форме.
- μου αρέσει το κόκκινο χρώμα. Εσένα ποιο χρώμα αρέσει;
- Της Ελένης δεν άρεσε αυτό το βιβλίο.
- Εσάς έστειλαν κάρτα τα Χριστούγεννα;
- Στους φίλους μας πάνε τα άσπρα.
- Εμάς έφεραν εφημερίδα. σας έφεραν;
- Του Γιώργου αρέσει ο κρύος καφές;
- η ξαδέλφη μου μου λέει όλα τα μυστικά της.
- Στα παιδιά δεν πάει το καφέ χρώμα.
- Εσένα αρέσω με κοντά μαλλιά;
- σας αρέσουν τα γαλλικά;
III. Перепишите предложения, заменив слова, выделенные жирным шрифтом, личными местоимениями в родительном падеже.
- Έδωσα στους φίλους μου τα λεφτά.
- Τηλεφωνώ στην μητέρα μου κάθε μέρα.
- Χρωστώ στις κοπέλες 100 ευρώ.
- Αγόρασα αυτό το καπέλο για σένα.
- Χάρισα του Γιώργου αυτή την φωτογραφία.
- Γιατί είπες ψέματα σ’ εμένα;
- Φέρνει για μας το φαγητό.
- Λέμε σ’ εσάς ανέκδοτα.
- Πρόσφερα πορτοκαλάδα στα παιδιά χθες το βράδυ.
- Αγοράζω εφημερίδες γι’ αυτούς κάθε μέρα.
IV. Заполните пропуски притяжательными местоимениями.
- Τι βλέπεις γύρω ; (εσύ)
- Το μαγαζί του αδελφού μου είναι απέναντι . (εμείς)
- Ποιος είναι μπροστά ; (εσείς)
- Έφυγε μακριά . (εγώ)
- Προσέχετε, πίσω είναι ένα αυτοκίνητο. (εσείς)
- Αριστερά βλέπω ένα άδειο τραπέζι. (αυτοί)
- Δεξιά είναι ένας φίλος μου. (αυτή)
- Δίπλα μένει μια γνωστή μου κυρία. (εγώ)
- Έχυσες καφέ πάνω ; (αυτός)
- Κοντά είναι η Ακρόπολη. (εμείς)