Изучаем греческий язык с нуля! |
Урок 25
Условные предложения. Наклонения
В этом уроке мы познакомимся с желательным, вероятностным и сослагательным наклонениями и посмотрим, как строятся условные предложения.
Желательное наклонение
Желательное наклонение выражает желание неосуществимое в настоящем или будущем (1а, 1б), желание осуществимое в прошлом (2а, 2б), желание неосуществимое в прошлом (3а, 3б). Желательное наклонение образуется с помощью частицы θα, которая обычно используется после выражений: μακάρι — если бы, θα ήθελα — я бы хотел, καλύτερα — лучше бы, τι καλά — хорошо, если бы; или с помощью частицы ας — если бы.
1. να + имперфект
а) Θα ήθελα να ήξερα πολλές ξένες γλώσσες. — Я бы хотел знать (=чтобы я знал) много иностранных языков (сейчас я не знаю).
б) Καλύτερα να με έλεγαν Ελπίδα παρά Γλυκερία. — Лучше бы меня назвали Надеждой, чем Гликерией (меня уже назвали Гликерией).
2. να + аорист или перфект
а) Μακάρι να πέρασε στις εξετάσεις. — Если бы (= дай Бог, чтобы) он сдал экзамены (он сдавал экзамены, но мы не знаем результата).
б) Τι καλά να έχει πάρει το γράμμα μου. — Хорошо (= как было бы хорошо), если бы он получил мое письмо (письмо отправлено, но мы не знаем, получено ли оно).
3. να + имперфект или плюсквамперфект
а) Θα ήθελα να πήγαινα κι εγώ ταξίδι μαζί τους. — И я бы хотел поехать в путешествие вместе с ними (но я не поехал).
б) Ας μην είχαν τελειώσει ακόμη οι διακοπές. — Если бы еще не закончились каникулы (но они уже закончились).
Вероятностное наклонение
Вероятностное наклонение показывает, что что-то, возможно, случилось в прошлом или, возможно, происходит в настоящем. Для образования вероятностного наклонения используется частица θα + любое время, кроме будущего.
Άραγε, τι κάνει о Σταύρος τώρα; — Θα διαβάζει. — Интересно, что сейчас делает Ставрос? — Наверное, он читает.
Λες να άκουσε το τηλέφωνο και να μην το σήκωσε επίτηδες; — Μπα, δεν πιστεύω. Μάλλον θα είχε φύγει, όταν εμείς τηλεφωνήσαμε. — Думаешь, он слышал телефон и специально не снял трубку? — Да не думаю. Скорее всего, его не было (= он уже ушел к тому времени), когда мы звонили.
Η Ρένα πήγε στην Γαλλία; — Θα πήγε. Αυτή ταξίδεψε σ’ όλον τον κόσμο, στην Γαλλία δεν θα πήγε; — Рена ездила во Францию? — Наверное, ездила. Она путешествовала по всему миру и не съездила бы во Францию?
Πώς δεν είδε την φωτιά; — Θα έλειπε, φαίνεται, και δεν το πήρε είδηση. — Как он не видел огня? — Он, наверное, отсутствовал, и не знал об этом.
Τι σου είπε о Χρίστος για την χθεσινή εκπομπή; — Δεν μου είπε τίποτα, γι’ αυτό υποθέτω πως δεν θα την άκουσε. — Что тебе сказал Христос о вчерашней передаче? — Ничего мне не сказал, и поэтому я предполагаю, что он, наверное, ее не слышал.
Сослагательное наклонение
Сослагательное наклонение выражает возможность, осуществимую или неосуществимую в прошлом, настоящем или будущем. Для образования сослагательного наклонения используется частица θα + имперфект или плюсквамперфект.
Η Νίκη μου είπε ότι το Σάββατο θα έφευγε για την Θεσσαλονίκη. — Ники сказала мне, что в субботу она уедет в Салоники.
Θα την αγόραζα αυτή την μπλούζα, αλλά δεν μου φτάνουν τα λεφτά. — Я бы купила эту блузку, но мне не хватает денег.
Θα πήγαινα μαζί τους την άλλη Κυριακή στην Αθήνα, αλλά δεν θα μπορέσω γιατί θα εφημερεύω. — Я бы поехал с ними в следующее воскресенье в Афины, но я не смогу, потому что я дежурю.
Θα σου είχα τηλεφωνήσει αλλά το ξέχασα. — Я бы тебе позвонил, но я забыл.
Условные предложения
1. Реальное условие: в условной части — αν + любое время, кроме будущего, имперфекта и плюсквамперфекта, в главной части — любое наклонение и время, кроме имперфекта и плюсквамперфекта.
Αν διαβάζεις εφημερίδα κάθε μέρα, θα μαθαίνεις τα νέα. — Если будешь читать газету каждый день, будешь узнавать новости.
Αν τρως πολύ, θα παχύνεις. — Если будешь много есть, растолстеешь.
Αν το κατόρθωσε αυτό η Μαρία, την θαυμάζω. — Если Марии это удалось, я восхищаюсь ею.
Αν δεις τον Γιάννη, πες του να μου τηλεφωνήσει. — Если увидишь Яниса, скажи ему, чтобы он мне позвонил.
Αν έχεις τελειώσει το βιβλίο, να μου το δώσεις. — Если ты закончил книгу, дай ее мне.
2. Потенциальное условие: в условной части — αν + имперфект, в главной части — θα + имперфект.
Αν συναντούσα τώρα τον Γιάννη, θα του έλεγα ό,τι έμαθα. — Если бы я встретил сейчас Яниса, я бы сказал ему, что я узнал.
Αν είχα την διεύθυνσή του, θα του έγραφα. — Если бы у меня был его адрес, я бы написала ему.
Αν πρόσεχε λιγάκι το φαγητό του και αν έκοβε και το τσιγάρο, δεν θα πάθαινε η καρδιά του. — Если бы он следил немного за едой и бросил курить, его сердце не страдало бы.
3. Нереальное условие: в условной части — αν + имперфект или плюсквамперфект, в главной части — θα + имперфект или плюсквамперфект.
Θα τον είχα πείσει, αν προσπαθούσα περισσότερο. — Я бы убедила его, если бы старалась лучше.
Θα είχα βρει εισιτήρια για το θέατρο, αν είχα πάει νωρίτερα. — Я бы нашел билеты в театр, если бы пришел раньше.
Αν είχε πάρει το τηλεγράφημα, θα μου έστελνε οπωσδήποτε λεφτά. — Если бы он получил телеграмму, он бы обязательно прислал мне деньги.
Αν το ήξερε, δεν θα μου το έλεγε; — Если бы он знал об этом, разве он бы не сказал мне?
Теперь прочитайте несколько диалогов и текст. Вам помогут выражения, приведенные ниже.
В ресторане
Πρόσκληση για φαγητό
— Νίκο, είσαι ελεύθερος αύριο βράδυ; Έχω καλέσει μερικούς φίλους και θα ήθελα πολύ να είσαι μαζί μας.
— Ευχαριστώ πολύ, Κυβέλη. Η ατμόσφαιρα στο σπίτι σου είναι πάντα ζεστή και η παρέα σου ευχάριστη. Μόνο που έχω λίγο διάβασμα και ... Αν έρθω λίγο αργά, σε πειράζει;
— Όχι, αν αργήσεις όμως πολύ, μπορεί να μην βρεις τίποτε να φας.
— Μακάρι να μπορούσα νά ’ρθω νωρίς! Ξέρεις πόσο μου αρέσουν οι ωραίοι μεζέδες σου. Φταίνε όμως οι εξετάσεις που πλησιάζουν. Αν έκανες αυτή την συγκέντρωση τον άλλο μήνα, θα ήμουν πιο ξένοιαστος και θα διασκέδαζα με την ψυχή μου.
— Λοιπόν, Νίκο, άκου τι προτείνω. Αν έρθεις νωρίς, θα φύγεις πριν από τις δώδεκα κι έτσι την άλλη μέρα θα μπορέσεις να ξυπνήσεις νωρίς για να συνεχίσεις την μελέτη σου.
— Εντάξει. Μ’ έπεισες. Άλλωστε, αν το ρίχνω λίγο έξω πότε πότε, θα έχω ύστερα περισσότερη όρεξη για διάβασμα.
Στο εστιατόριο
— Παρακαλώ, μία
μοσχαράκι με σπανάκι.
— Λυπάμαι, κύριε, τελείωσε.
— Τότε φέρτε μου μία...
— Ξέρετε, πολλά από τα φαγητά που γράφει ο κατάλογος τελείωσαν, γιατί είναι περασμένη η ώρα.
— Ωραία. Πέστε μου εσείς τι υπάρχει.
— Μόνο μοσχάρι με μακαρόνια και κοτόπουλο με πατάτες.
— Εντάξει. Θέλω κοτόπουλο, στήθος αν υπάρχει, μια χωριάτικη σαλάτα, μια φέτα και μια μικρή μπίρα.
— Έρχονται αμέσως.
— Έχετε τηλέφωνο;
— Ναι, στο βάθος δεξιά.
— Ευχαριστώ πολύ.
Ένα ποτήρι γαλλικό κρασί
— Παρακαλώ. Τι θα πάρετε;
— Σερβίρετε ιρλανδέζικο καφέ;
— Έχουμε μόνο ελληνικό και γαλλικό καφέ.
— Θα ήθελα έναν γαλλικό καφέ με λίγη ζάχαρη και λίγο γάλα.
— Εγώ θα ήθελα ένα ποτήρι γαλλικό κρασί.
— Δυστυχώς, κύριε, δεν σερβίρουμε καθόλου κρασί.
— Τότε φέρτε μου ένα ουίσκι με λίγο πάγο.
— Δεν βλέπω πουθενά τασάκι.
— Κυρία μου, απαγορεύεται το κάπνισμα.
Θα ήθελα να πιω κάτι
— Είμαι πολύ κουρασμένος. Θα ήθελα έναν ελληνικό καφέ και ένα ποτήρι κρύο νερό.
— Και εγώ θα ήθελα να πιω κάτι.
— Υπάρχει καμία καφετερία εδώ κοντά;
— Ναι, υπάρχει μια λίγο πιο πάνω από δω.
— Πόσο μακριά; Μπορούμε να πάμε με τα πόδια;
— Είναι πολύ κοντά. Περίπου εκατό μέτρα, ακριβώς στην γωνία αριστερά, απέναντι από το περίπτερο.
— Πάμε, λοιπόν.
Στο εστιατόριο
Μεσημέρι βράδυ γεμίζει καθημερινά το εστιατόριο «ΟΑΣΗ» στο κέντρο της πόλης. Εκεί καταφεύγουν να χορτάσουν την πείνα τους οι εργένηδες, οι βιαστικοί που δεν προλαβαίνουν να πάνε σπίτι τους το μεσημέρι, οι τουρίστες και αρκετές οικογένειες που θέλουν καμιά φορά «να φάνε έξω». Είναι ένα ήσυχο και καθαρό εστιατόριο (‘ρεστοράν’ το λένε μερικοί, δυστυχώς!..). Το βράδυ συνήθως το δείπνο συνοδεύει και λαϊκή ορχήστρα.
Το εστιατόριο αυτό φημίζεται για την εξυπηρετικότητα, την ευχάριστη κοσμοπολιτική ατμόσφαιρα και κυρίως για τις πικάντικες γεύσεις. Εκεί θα βρει κανείς και «του πουλιού το γάλα». Φαγητά μαγειρευτά, της ώρας, ορεκτικά, σαλάτες και κρασιά απ’ όλη την Ελλάδα.
Οι σπεσιαλιτέ του, το σουβλάκι, τα παιδάκια στα κάρβουνα, ο μουσακάς, η χωριάτικη σαλάτα, το ντόπιο τυρί και η χωριάτικη πίτα είναι φημισμένα σ’ όλη την Ελλάδα. Δεν υπάρχει ξένος που θα περάσει από τα Γιάννινα και δεν θα γευτεί τις σπεσιαλιτέ της «ΟΑΣΗΣ».
— Έναν κατάλογο, παρακαλώ.
— Αμέσως, κύριέ μου. Ορίστε.
— Τι θα πάρετε παρακαλώ;
— Εγώ θα ήθελα μουσακά και φέτα «ΔΩΔΩΝΗ».
— Εγώ θα πάρω μόνο χωριάτικη σαλάτα. Κάνω δίαιτα.
— Σήμερα θα δοκιμάσω όλες τις σπεσιαλιτέ.
— Όλα είναι υπέροχα. Θα ζητήσω από τον μάγειρα την συνταγή να μαγειρέψω κι εγώ στο σπίτι μας.
— Τι θα πιείτε;
— Ένα μεγάλο μπουκάλι κρασί «ΖΙΣΤΑ».
Слова
η πρόσκληση — приглашение
φταίω — быть виноватым
πλησιάζω — приближаться
ξένοιαστος, η, о — беззаботный
με την ψυχή μου — от души
ξυπνώ/άω — просыпаться
η μελέτη — занятия
το ρίχνω έξω — веселиться
περασμένη η ώρα — поздний час
ιρλανδέζικος, η, ο — ирландский
δυστυχώς — к сожалению
κουρασμένος, η, ο — усталый
με τα πόδια — пешком
η γωνία — угол
καταφεύγω - κατέφυγα — прибегать
ο εργένης — холостяк
προλαβαίνω - πρόλαβα — успевать
ο τουρίστης — турист
τρώω έξω — есть не дома
συνοδεύω — сопровождать
φημίζομαι — славиться
η εξυπηρετικότητα — предупредительность
κοσμοπολιτικός, ή, ό — космополитический
του πουλιού το γάλα — птичье молоко
στα κάρβουνα — на углях
φημισμένος, η, ο — прославленный
κάνω δίαιτα — сидеть на диете
υπέροχος, η, о — отличный
В ресторане
το εστιατόριο — ресторан
η ταβέρνα — таверна
το καφέ / το καφενείο / η καφετερία — кафе
η ψησταριά — кафе-гриль
το ζαχαροπλαστείο — кондитерская
ο σερβιτόρας — официант
η σερβιτόρα — официантка
ο δίσκος / το ταψί — поднос
ο μάγειρας — повар
ο πελάτης — клиент
η πελάτισσα — клиентка
ο χορτοφάγος — вегетарианец
η θέση — место
η γεύση, το γούστο — вкус
ο κατάλογος / το μενού — меню
η σπεσιαλιτέ — фирменное блюдо
το φαγητό — блюдо
μαγειρευτό — на огне
της ώρας — блюдо дня
το ορεκτικό — закуска
το επιδόρπιο — десерт
η μερίδα — порция
η πετσέτα — салфетка
το τασάκι — пепельница
η οδοντογλυφίδα — зубочистка
το αλατοπίπερο — солонка и перечница
το πρωινό / το πρόγευμα — завтрак
το μεσημεριανό — ланч
το γεύμα — обед
το δείπνο — ужин
παίρνω πρωινό / προγευματίζω — завтракать
γευματίζω — обедать
δειπνώ/άω — ужинать
ο λογαριασμός — счет
η τιμή — цена
το κουβέρ — плата за обслуживание
το φιλοδώρημα — чаевые
η εξυπηρέτηση — обслуживание
παραγγέλνω - παράγγειλα — заказывать
διαλέγω — выбирать
σερβίρω — подавать
προσφέρω - πρόσφερα — предлагать
μαγειρεύω — готовить
βράζω — варить
βραστός, ή, ό — вареный
τηγανίζω — жарить
τηγανητός, ή, ό — жареный
καβουρδίζω — обжаривать
καβουρδιστός, ή, ό — обжаренный
η σούβλα — вертел
σουβλίζω — жарить на вертеле
σουβλιστός, ή, ό — жаренный на вертеле
ψήνω — запекать
ψημένος, η, о / ψητός, ή, ό — запеченный
καπνίζω — коптить
καπνιστός, ή, ό — копченый
παίρνω — брать
δοκιμάζω — пробовать
νηστεύω — поститься
χωνεύω — переваривать
μασώ/άω — жевать
καταπίνω — глотать
προσθέτω — добавлять
αλατίζω — солить
πιπερίζω — перчить
τυλίγω — заворачивать
Είναι ελεύθερο αυτό το τραπέζει; — Этот стол свободен?
είναι πιασμένο — он занят
γρηγορότερα, αν γίνεται — если можно, побыстрее
τον λογαριασμό, παρακαλώ — счет, пожалуйста
Τι σας οφείλουμε; — Сколько мы вам должны?
Πόσα σας οφείλω; — Сколько с меня?
ορίστε τα ρέστα σας — пожалуйста, ваша сдача
Греческие блюда
ορεκτικά — закуски
ελιές λαδορίγανη — оливы в подливке из масла и оригана
τζατζίκι — закуска из йогурта, огурцов, чеснока, масла, уксуса и соли
τυροσαλάτα — закуска сырная
ρωσική — русская (=салат-оливье)
μελιτζανοσαλάτα — закуска из баклажанов
ταραμοσαλάτα — закуска из рыбьей икры
κολοκυθάκια τηγανητά — жареные кабачки
πέστροφα καπνιστή — копченая форель
ντολμαδάκια γιαλαντζή — долма (голубцы из виноградных листьев с рисом)
σαλάτες — салаты
χωριάτικη — деревенский (=греческий)
αγγουροντομάτα — салат из помидоров и огурцов
μαρούλι — салат из салатного латука
λάχανο — капустный салат
χόρτα βουνού-ραδίκια — салат из одуванчиков и горных трав
κουνουπίδι — салат из цветной капусты
τυριά — сыры
φέτα Δωδώνης — сорт брынзы из Додоны (город в Эпире)
γκραβιέρα Δωδώνης — сорт твердого сыра из Додоны
Μετσοβόνε — сорт сыра из Мецово (город в Эпире)
φέτα ψητή — жареный сыр
σαγανάκι — сыр с маслом
τελεμές — вариант феты из коровьего молока, но темнее
μανούρι — мягкий сыр из цельного овечьего молока
ανθότυρο — пресный сыр
κοπανιστή — перченый мягкий сыр
κασέρι — желтоватый остренький сыр из овечьего молока
κεφαλοτύρι — твердый соленый сыр из смеси овечьего и козьего молока
τουλουμοτύρι — мягкий сыр из овечьего или козьего молока, или из их смеси
πίτες — слоеные пироги
τυρόπιτα — слоеный пирог с сыром
κρεατόπιτα — слоеный пирог с мясом
κοτόπιτα — слоеный пирог с куриным мясом
σπανακόπιτα — слоеный пирог со шпинатом
γαλατόπιτα — слоеный пирог с кремом
καρυδόπιτα — слоеный пирог с орехами
σούπες — супы
πατσάς — холодец, пача (жидкое горячее блюдо из набора на холодец)
κοτόσουπα — куриный суп
φασολάδα — фасолевый суп
φακές — суп из чечевицы
ψαρόσουπα — рыбный суп
η κακαβιά — уха
ζυμαρικά — мучные изделия
μακαρόνια σάλτσα-τυρί — макароны с сырным соусом
γιουβέτσι κριθαράκι — мясо, тушеное с макаронами (напоминающими зерна ячменя) в гювече (большой глиняной или жестяной посуде для тушения мяса в духовке или печке)
πιλάφι — плов
λαδερά — блюда на растительном масле
φασόλια — фасоль
φασολάκια — зеленая фасоль
γίγαντες — сорт крупной фасоли
αρακάς — зеленый горошек
μπριαμ κολοκυθοπατάτες — овощное рагу из кабачков и картофеля
γεμιστά (ντομάτα-πιπεριά) — фаршированные перцы
πατάτες — картофель
τηγανητές — жареный
φούρνου — фри
μαγειρευτά — блюда, приготовленные на огне
μοσχάρι κοκκινιστό — подрумяненная телятина
μοσχάρι γιουβέτσι — телятина, приготовленная в гювече
χοιρινά φιλετάκια — свиное филе
χοιρινό κρασάτο — свинина в вине
αρνί ψητό — жареная баранина
αρνάκι λεμονάτο — ягненок в лимонном соусе
μεζεδάκια γάλακτος αρνίσια τηγανητά — закуска из жареного молочного ягненка
κιμάδες — блюда из фарша
μουσακάς — мусака — запеканка из фарша, баклажанов или кабачков или картофеля, помидоров, яиц и т. д.
παστίτσιο — макаронник с мясом
κεφτεδάκια με σάλτσα — котлетки под соусом
γιουβαρλάκια αυγολέμονο — фрикадельки с рисом под лимонно-яичным соусом
κολοκυθάκια γεμιστά — фаршированные кабачки
σουτζουκάκια — тефтели
μακαρόνια κιμά — макароны по-флотски
στη σούβλα — на вертеле
αρνάκι — ягненок
κοκορέτσι — шашлык из потрохов
κοντοσούβλι χοιρινό — маленький свиной шашлык
κοτόπουλο — курица
της ώρας / σχάρα — блюда дня / блюда, приготовленные на решетке
μπριζόλα μοσχαρίσια — телячья отбивная
μπριζόλα χοιρινή — свиная отбивная
ψαρονέφρι — филе
κοτόπουλο φιλέτο — куриное филе
σνίτσελ — шницель
παιδάκια — ребрышки
ψάρια / θαλασσινά — рыба / морепродукты
μπακαλιάρος τηγανητός — жареная треска
πέστροφα σχάρας — форель на решетке
ξιφίας σχάρας — рыба-меч на решетке
τσιπούρα σχάρας — морской окунь на решетке
σφυρίδα σχάρας — лещ на решетке
καλαμαράκια τηγανητά — жареные кальмары
γλυκά — сласти
μπακλαβάς — пахлава (сладкий слоеный пирог с орехами)
καταΐφι — катаифи (пирожное с орехами, миндалем, корицей, гвоздикой)
μήλο ψητό σαντιγί — печеное яблоко
κρέμα καραμελέ — карамельный крем
πάστες — пирожные
ρυζόγαλο — сладкая рисовая молочная каша
παγωτό — мороженое
γρανίτα — фруктовое мороженое типа коктейля
αναψυκτικά — прохладительные напитки
νερό μεταλλικό — минеральная вода
φυσικός χυμός — натуральный (=свежевыжатый) сок
χυμοί — соки
πορτοκαλάδα — апельсиновый сок
ποτά — алкогольные напитки
κρασί ερυθρό — красное вино
κρασί άσπρο — белое вино
ρετσίνα — рецина (сорт вина)
Μαυροδάφνη — красное вино с терпким вкусом
ούζο — узо (анисовая водка)
τσίπουρο — раки (водка из виноградных выжимок)
ουίσκι — виски
κσνιάκ — коньяк
καφέ — кофе
ελληνικός — греческий
γαλλικός — французский
ιρλανδέζικος — ирландский
φραπέ — фрапе (греческий холодный кофе с пеной)
Придумайте свои диалоги на тему «В ресторане».
Упражнения
I. Заполните пропуски правильными формами глаголов, данных в скобках.
- Θα διαβάσω το περιοδικό, αν καιρό. (βρίσκω)
- Αν τα ακούσει κανείς αυτά, ότι είναι παραμύθι. (νομίζω)
- Αν τον δεις, του ότι τον θέλω. (λέω)
- Αν είχα καιρό, περίπατο. (πηγαίνω)
- Αν ήταν στο σπίτι, τα λουλούδια. (ποτίζω)
- Πόσο κουρασμένος είμαι! Τι καλά στο σπίτι μου. (γυρίζω)
- την ομπρέλα σου, αν δεις άσχημο τον καιρό. (παίρνω)
- Θα πάρουμε τα παλτά μας, αν ότι κάνει κρύο. (βλέπω)
- Θα πηγαίναμε στο θέατρο απόψε, αν εισιτήρια. (βγάζω)
- Αν δεν βάλεις το φαγητό στο ψυγείο, . (χαλώ)
- Θα ήθελα κι εσύ αυτό το βιβλίο. (διαβάζω)
- Θα ψώνιζα, αν χρήματα. (έχω)
- Αν δεν τα φάρμακα που σου είπε ο γιατρός, πολύ δύσκολα θα γίνεις καλά. (παίρνω)
- Αν δεν ήταν τόσο τίμιος, πολλά λεφτά. (κερδίζω)
- Δεν θα έπαιζα μαζί σου χαρτιά, αν ότι κλέβεις. (ξέρω)
- Αν ξέρεις την διεύθυνσή της, τα βιβλία στο σπίτι. (στέλνω)
- Δεν βλέπει, αν δεν τα γυαλιά του. (φορώ)
- Αν αργήσω, μην . (φεύγω)
- Αν τα παιδιά έβλεπαν τον Κώστα, θα τον πώς είναι η μητέρα του. (ρωτώ)
- Αν δεν χάζευες τόσο στην τάξη, κάτι . (μαθαίνω)
