Изучаем греческий язык с нуля!
Μάθημα 14


Урок 14

Грамматика

В этом уроке мы познакомимся с некоторыми прилагательными и глаголами второго спряжения второй группы.

Прилагательные, имеющие в мужском роде окончание -ύς, в женском роде имеют окончание -ιά и в среднем — : βαθύς, -ιά, -ύ — глубокий, φαρδύς, -ιά, -ύ — широкий, μακρύς, -ιά, -ύ — длинный, παχύς, -ιά, -ύ — толстый, жирный, βαρύς, -ιά, -ύ — тяжелый.

Склонение прилагательных на -ύς, -ιά, -ύ

Падеж /
Род
Единственное число
Муж. Жен. Сред.
Именительный βαθύς βαθιά βαθύ
Родительный βαθιού βαθιάς βαθιού
Винительный βαθύ βαθιά βαθύ
Звательный βαθύ βαθιά βαθύ
  Множественное число
Именительный βαθιοί βαθιές βαθιά
Родительный βαθιών βαθιών βαθιών
Винительный βαθιούς βαθιές βαθιά
Звательный βαθιοί βαθιές βαθιά

Некоторые прилагательные, имеющие в мужском роде окончание -ης, в женском роде имеют окончание -α и в среднем — -ικο: τεμπέλης, -α, -ικο — ленивый, ζηλιάρης, -α, -ικο — ревнивый, πεισματάρης, -α, -ικο — упрямый, γκρινιάρης, -α, -ικο — ноющий, ворчливый, φοβητσιάρης, -α, -ικο — трусливый, σγουρομάλλης, -α, -ικο — кудрявый. Эти прилагательные могут выступать и как существительные: τεμπέλης — лентяй, ζηλιάρης — ревнивец, πεισματάρης — упрямец, γκρινιάρης — нытик, плакса, φοβητσιάρης — трус.

Склонение прилагательных на -ης, -α, -ικο

Падеж /
Род
Единственное число
Муж. Жен. Сред.
Именительный ζηλιάρης ζηλιάρα ζηλιάρικο
Родительный ζηλιάρη ζηλιάρας ζηλιάρικου
Винительный ζηλιάρη ζηλιάρα ζηλιάρικο
Звательный ζηλιάρη ζηλιάρα ζηλιάρικο
  Множественное число
Именительный ζηλιάρηδες ζηλιάρες ζηλιάρικα
Родительный ζηλιάρηδων ζηλιάρικων
Винительный ζηλιάρηδες ζηλιάρες ζηλιάρικα
Звательный ζηλιάρηδες ζηλιάρες ζηλιάρικα

Некоторые прилагательные, имеющие в мужском роде окончание -ης, в женском роде тоже имеют окончание -ης, а в среднем — -ες: υγιής, -ής, -ές — здоровый, αφελής, -ής, -ές — наивный, ακριβής, -ής, -ές — точный, αναιδής, -ής, -ές — наглый, αγενής, -ής, -ές — грубый, διεθνής, -ής, -ές — международный, αμμώδης, -ης, -ες — песчаный, πετρώδης, -ης, -ες — каменистый, ειλικρινής, -ής, -ές — искренний, πρωτοφανής, -ής, -ές — небывалый, συνεχής, -ής, -ές — постоянный, δημοφιλής, -ής, -ές — популярный, επιβλαβής, -ής, -ές — вредный. Таким образом, у этих прилагательных одинаковые формы мужского и женского рода.

Склонение прилагательных на -ης, -ης, -ες

Падеж /
Род
Единственное число
Муж. Жен. Сред.
Именительный υγιής υγιής υγιές
Родительный υγιούς υγιούς υγιούς
Винительный υγιή υγιή υγιές
Звательный υγιή υγιή υγιές
  Множественное число
Именительный υγιείς υγιείς υγιή
Родительный υγιών υγιών υγιών
Винительный υγιείς υγιείς υγιή
Звательный υγιείς υγιείς υγιή

Глаголы второго спряжения (вторая группа)

Глаголы второго спряжения второй группы оканчиваются на ударную , но в отличие от глаголов первой группы у них нет параллельной формы на -άω. Поэтому иногда глаголы первой группы называют глаголами на : αγαπώ (α), а глаголы второй группы — глаголами на : μπορώ (ε).

Настоящее время глаголов второго спряжения на

Лицо Единственное число Множественное число
1 μπορώ μπορούμε
2 μπορείς μπορείτε
3 μπορεί μπορούν

Аорист глаголов второго спряжения на

1. -ώ → -ησα

αδιαφορώ αδιαφόρησα быть безразличным
αδικώ αδίκησα быть несправедливым
αναχωρώ αναχώρησα отправляться, уезжать
απειλώ απείλησα угрожать
απορώ απόρησα недоумевать, удивляться
αργώ άργησα опаздывать
δημιουργώ δημιούργησα создавать
δικαιολογώ δικαιολόγησα оправдывать
ειδοποιώ ειδοποίησα сообщать, уведомлять
εξηγώ εξήγησα объяснять
επιθυμώ επιθύμησα желать
ζω έζησα жить
θεωρώ θεώρησα считать (кого кем)
ικανοποιώ ικανοποίησα удовлетворять
καλλιεργώ καλλιέργησα возделывать, обрабатывать
κατηγορώ κατηγόρησα обвинять
κατοικώ κατοίκησα населять, жить
κληροδοτώ κληροδότησα завещать
κληρονομώ κληρονόμησα получать в наследство
νοσταλγώ νοστάλγησα тосковать (по родине)
παρακολουθώ παρακολούθησα следовать, следить, посещать
παρηγορώ παρηγόρησα утешать
πληροφορώ πληροφόρησα информировать, сообщать
προσπαθώ προσπάθησα пытаться, стараться
προχωρώ προχώρησα продвигаться, развиваться, прогрессировать
στερώ στέρησα лишать, отнимать
συγκινώ συγκίνησα волновать, трогать, умилять
συμπαθώ συμπάθησα сочувствовать, сострадать, симпатизировать
συμφωνώ συμφώνησα соглашаться
τηλεγραφώ τηλεγράφησα телеграфировать
τηλεφωνώ τηλεφώνησα звонить по телефону
τιμωρώ τιμώρησα наказывать
χρησιμοποιώ χρησιμοποίησα использовать
ωφελώ ωφέλησα приносить пользу, помогать

2. -ώ → -εσα

αποτελώ αποτέλεσα составлять
αφαιρώ αφαίρεσα отнимать, лишать
διαιρώ διαίρεσα делить, разделять
εκτελώ εκτέλεσα выполнять, совершать, расстреливать
εξαιρώ εξαίρεσα исключать
επαινώ επαίνεσα хвалить
καλώ κάλεσα звать, приглашать
μπορώ μπόρεσα мочь
παρακαλώ παρακάλεσα просить
προσκαλώ προσκάλεσα звать, приглашать
στενοχωρώ στενοχώρεσα расстраивать, огорчать
συγχωρώ συγχώρεσα извинять, прощать

Окончания у глаголов второго спряжения второй группы в аористе такие же, как и у глаголов первого спряжения и второго спряжения первой группы.

Теперь прочитайте диалог и несколько текстов. Вам помогут выражения, приведенные ниже.

В городе или в деревне

Σε χωριό ή σε πόλη;

— Πού κατοικείς, σε πολή ή σε χωριό;
— Κατοικώ σε πόλη, όχι όμως στο κέντρο. Στην γειτονιά μου όλα τα σπίτια έχουν κήπους, κι εγώ μένω σ’ ένα όμορφο σπίτι που είναι σ’ ένα φαρδύ και μακρύ δρόμο.
— Και οι γονείς σου;
— Μένουν στο χωριό, γιατί στην πόλη τους πειράζει ο θόρυβος που κάνουν τα αυτοκίνητα, οι καπνοί που βγάζουν τα εγοστάσια, καθώς και η κίνηση στους δρόμους. Είναι λίγο γκρινιάρηδες και πιστεύουν πως η ζωή στην πόλη είναι επιβλαβής για την υγεία τους. Ενώ στο χωριό έχουν τον κήπο τους, που τον καλλιεργούν, τα ζώα τους, τις κότες, τις χήνες τους, τα γουρούνια τους και τ’ άλογά τους, που τ’ αγαπούν. Τουλάχιστον αυτή την δικαιολογία μου δίνουν, όταν τους ρωτώ γιατί δεν πουλούν το σπίτι τους και δεν έρχονται εδώ κοντά μου.

Н πόλη ξυπνάει

Είναι πρωί. Η πόλη ξυπνά. Πόρτες και παράθυρα σε σπίτια και σε μαγαζιά ανοίγουν και οι δρόμοι γεμίζουν ζωή και κίνηση. Γι’ άλλους η μέρα αρχίζει νωρίτερα και γι’ άλλους αργότερα, όμως όλοι, μικροί και μεγάλοι, αγουροξυπνημένοι και βιαστικοί τρέχουν στις δουλειές τους. Όσοι μένουν κοντά πάνε με τα πόδια, κι όσοι μένουν μακριά, περιμένουν ανυπόμονα στις στάσεις. Μέσα σε μια ώρα η πόλη αλλάζει εντελώς όψη. Άνθρωποι και αυτοκίνητα πλημμυρίζουν δρόμους και πεζοδρόμια. Ο θόρυβος γίνεται όλο και μεγαλύτερος. Φωνές, κορναρίσματα, φρεναρίσματα. Άλλη μια μέρα αρχίζει.

Ο Κώστας ζει τώρα στα Γιάννινα

Ο Κώστας είναι από την Αθήνα, αλλά τα τελευταία χρόνια ζει στα Γιάννινα. Δουλεύει πάρα πολύ, γι’ αυτό κοιμάται λίγο. Συνήθως κοιμάται πέντε ή έξι ώρες. Καμιά φορά αργεί να πάει στην δουλειά του, γι’ αυτό τηλεφωνεί στον διευθυντή του.

Η φίλη του, η Μαρία, ζει στην Αθήνα και κάθε πρωί τηλεφωνεί στον Κώστα, γιατί φοβάται μήπως δεν ξυπνήσει και αργήσει να πάει στην δουλειά του.

Στο εξοχικό σπίτι

Το σαββατοκύριακο μας κάλεσε о Άλκης στο εξοχικό του σπίτι. Ήμασταν πέντε ζευγάρια και, επειδή δεν είχε κρεβάτια για όλους, μας παρακάλεσε να πάρουμε μαζί μας τρία στρώματα της θάλασσας για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε. Ήταν ένα παλιό σπίτι όπου έζησαν οι γονείς του πριν γέρασαν και ήρθαν στην πόλη.

Παρόλο που ήταν ακόμη άνοιξη, έκανε υπερβολική ζέστη, και το μεσημέρι του Σαββάτου φορέσαμε το μαγιό μας και πήγαμε στην παραλία. Ο Άλκης με τον Γιώργο βούτηξαν στην θάλασσα και έβγαλαν δύο χταπόδια.

Μόλις νύχτωσε καταλάβαμε όλοι ότι πεινάμε σαν λύκοι. Ανάψαμε με δυσκολία φωτιά στην άμμο, γιατί είχε αέρα και ψήσαμε τα χταπόδια μας, που τα φάγαμε μαζί μ’ ένα σωρό μεζέδες που ετοιμάσαμε από νωρίς.

Η Ισμήνη μας κέρασε ένα υπέροχο κρασί που έφερε από το χωριό της. Ο Πέτρος όμως και η Λένα ήπιαν πολύ και μέθυσαν. Αυτό μας στενοχώρεσε και μας χάλασε το κέφι εκείνο το βράδυ.

Την άλλη μέρα ευτυχώς όλα ήταν πάλι καλά. Παίξαμε μπάλα, τραγουδήσαμε, χορέψαμε και γελάσαμε τόσο πολύ, που δεν θέλαμε να φύγουμε.

Αργά το απόγευμα με την δύση του ήλιου, μαζέψαμε τα πράγματά μας, ευχαριστήσαμε τον Άλκη για την φιλοξενία του και ξεκινήσαμε για την Θεσσαλονίκη.

Слова

η γειτονιά — район
όμορφος, η, о — красивый
πειράζω — мешать
о θόρυβος — шум
о καπνός — дым
το εργοστάσιο — завод
καθώς και — а также
η κίνηση — движение
η δικαιολογία — оправдание
ξυπνώ/άω — просыпаться
γεμίζω — наполняться
η ζωή — жизнь
γι’ άλλους ... γι’ άλλους — для одних ... для других
νωρίτερα — раньше
αργότερα — позже
αγουροξυπνημένος — невыспавшийся
όσοι — те, кто
ανυπόμονα — нетерпеливо
εντελώς — совершенно
η όψη — вид
πλημμυρίζω — наполнять
το πεζοδρόμι — тротуар
όλο και μεγαλύτερος — все больше
το κορνάρισμα — подача сигнала
το φρενάρισμα — звук тормозов
τελευταίος, η, ο — последний
κοιμάμαι — спать
συνήθως — обычно
καμιά φορά — иногда
φοβάμαι — бояться
μήπως δεν ξυπνήσει και αργήσει — чтобы он не проспал и не опоздал
το εξοχικό σπίτι — дача
επειδή — так как
να πάρουμε — чтобы мы взяли
στρώματα της θάλασσας — матрасы
για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε — чтобы мы могли спать
γερνώ — γέρασα — стариться
παρόλου που — несмотря на то, что
υπερβολικός, ή, ό — чрезмерный
η παραλία — пляж
ο λύκος — волк
η δυσκολία — трудность
η φωτιά — огонь
η άμμος — песок
ψήνω — печь
ο σωρός — куча
ο μεζές — закуска
κερνώ — κέρασα — угощать
υπέροχος, η, ο — превосходный
το κρασί — вино
μεθώ — μέθυσα — пьянеть
το κέφι — настроение
ευτυχώς — к счастью
δεν θέλαμε να φύγουμε — не хотели уезжать
η δύση — закат
η φιλοξενία — гостеприимство
ξεκινώ — отправиться

Домашние животные

τα κατοικίδια ζώα — домашние животные το άλογο — лошадь
ο σκύλος / το σκυλί — собака η αγελάδα — корова
η γάτα — кошка το πρόβατο — овца
το ποντίκι — мышь η κότα — курица
ο πόντικας — крыса η χήνα — гусь
ο παπαγάλος — попугай η πάπια — утка
η χελώνα — черепаха το γουρούνι — свинья
ο ινδόχειρος — морская свинка ο λαγός — заяц
ο κρικητός — хомяк το κουνέλι — кролик

Расскажите, где вам больше нравится жить, в городе или на даче, и почему.

Упражнения

I. Поставьте прилагательные, данные в скобках, в правильной форме.

  1. Αυτός о ευγενικός κύριος έχει έναν και γιο. (πεισματάρης, αγενής)
  2. Οι είναι συνήθως κουραστικοί. (παραπονιάρης)
  3. Τα φαγητά είναι . (βαρύς, επιβλαβής)
  4. Ποιο είναι αυτό το αγόρι; (σγουρομάλλης)
  5. Ο αδελφός μου έχει ώμους. (φαρδύς)
  6. Κλειδί
  7. Πέτρο, τα μαλλιά σου είναι πολύ . (μακρύς)
  8. Οι απαντήσεις σου δεν είναι . (ειλικρινής)
  9. Αυτά τα προγράμματα της τηλεόρασης είναι πολύ . (δημοφιλής)
  10. Δεν τους θέλουμε στην παρέα μας, γιατί είναι . (γκρινιάρης)
  11. Δεν μου αρέσουν τα φαγητά. (παχύς)

Κλειδί

II. Поставьте глаголы, данные в скобках, в настоящем времени.

  1. Πολλές φορές οι γονείς τα παιδιά τους. (αδικώ)
  2. Η γειτονική χώρα τους με πόλεμο. (απειλώ)
  3. Ένας καλλιτέχνης ένα έργο τέχνης. (δημιουργώ)
  4. Όταν κάνω πάρτι, όλους τους φίλους μου, δεν κανέναν. (καλώ, εξαιρώ)
  5. Όταν , πετυχαίνουμε πολλά στην ζωή μας. (προσπαθώ)
  6. Κλειδί
  7. Γιατί πάντα στο μάθημα; (αργώ)
  8. Εσείς μόνο με όνειρα. (ζω)
  9. Τους συχνά στο σπίτι μας για φαγητό. (προσκαλώ)
  10. Το καλό βιβλίο τον άνθρωπο. (ωφελώ)
  11. Τους καλούς φίλους της. (θεωρώ)

Κλειδί

III. Поставьте глаголы, данные в скобках, в аористе.

  1. Τα παιδιά πολύ χτες. (αργώ)
  2. Οι γονείς μου για το εξωτερικό. (αναχωρώ)
  3. Ο τροχονόμος το ασθενοφόρο. (καλώ)
  4. Όλοι τον γι’ αυτά που έκανε, αλλά αυτός . (κατηγορώ, αδιαφορώ)
  5. Δεν απάντησα στις ερωτήσεις σου, γαιτί τους κουτές. (θεωρώ)
  6. Κλειδί
  7. πολλά χρήματα μετά τον θάνατο του παππού του. (κληρονομώ)
  8. Πήρε πολλά φάρμακα, αλλά κανένα δεν την . (ωφελώ)
  9. Εσείς μου πολλά προβλήματα. (δημιουργώ)
  10. Δεν με ακόμη, Γιάννη; (συγχωρώ)
  11. Οι γεωργοί συτάρι στα χωράφια τους. (καλλιεργώ)

Κλειδί