Pelajaran 15
Урок 15
- Суффикс i как показатель переходности глагола
- Использование суффикса i в активном и пассивном залогах
Ситуация 1
Direktur yang Bijaksana
Sudah lama pak Zainal bekerja sebagai pegawai pemerintah. Dia mengepalai sebuah bagian di direktorat perdagangan. Atasannya mengakui bahwa bagian yang dipimpinnya maju. Mengapa?
Dia ramah. Setiap pagi, bila tiba di kantor dia selalu menyalami pegawai-pegawainya dan menanyai mereka: ‘Sam, bagaimana keluargamu?’, ‘Din, anda baik-baik saja kan?’, ‘Pak Umar, Apa kabar?’, dan lain-lainnya.
Setiap tahun menjelang Lebaran, dia menghadiahi pegawai-pegawai yang sudah bekerja keras. Dia tidak pernah menyakiti hati pegawainya. Kata-katanya selalu sopan dan tegas, sering diselingi dengan jenaka.
Dia jarang memarahi pegawai yang malas atau kurang baik. Dia malah mendekati mereka. Pegawai itu dipanggilnya, diajaknya bercakap cakap dari hati ke hati. Dia ingin mengetahui soal yang mengganggu perasaan pegawai itu. Sesudah itu dia menasehatinya bahwa orang perlu mengikuti akal sehat supaya selamat.
Tidak mengherankan kalau bawahan pak Zainal sangat menghormatinya. Mereka menyukai dia karena dia lebih dulu mengasihi mereka.
Слова
Грамматика 1
Me_____i и me_____kan как показатель переходности глагола
Общей чертой в индонезийском языке является использование суффикса i, обычно в тесной связке с префиксом me (в активном залоге, напр., mengepalai, mengakui, и др.) и префиксом di (в пассивном залоге, напр., dimarahi, disukai, и др.).
Как и суффикс kan, суффикс i также служит показателем переходности глагола. Суффиксы i и kan необходимы потому, что в индонезийском языке существительное или прилагательное не может быть использовано как глагол без применения к ним аффиксации.
Суффикс i или суффикс kan
Оба суффикса могут применяться к независимым/непереходным глаголам. Глагол с суффиксом i обычно имеет местное отношение с дополнением, т.е. показывающее местоположение (напр., Sopir memasuki mobil – Водитель сел (букв.: вошел) в машину), в то время как глагол с суффиксом kan имеет причинное отношение с дополнением (напр., Sopir memasukkan mobil ke garasi – Водитель поставил машину в гараж). Дополнение с глаголом me_____kan обычно активное, т.е. оно нужно для исполнения действия или чтобы достигнуть состояние, выраженное основной формой глагола (см. урок 10). В конструкции me_____i, понятие ‘местное’ подразумевает идею, что пока подлежащее выполняет действие, выраженное глаголом, к дополнению, дополнение статично, т.е. не в движении, находится на одном месте. Глагол с me_____i обычно может заменить непереходный глагол с предлогом без потери значения. Вот несколько примеров:
masuk ke (г.н.) – войти в (в некоторых ситуациях переводится другими словами, но дословно это значение)
Sopir memasukkan mobil ke garasi.
Водить поставил машину в гараж.
Sopir memasuki mobil. (= Sopir masuk ke mobil.)
Водитель сел в машину.
datang ke (г.н.) – прийти в
Kepala sekolah mendatangkan guru dari daerah lain.
Директор привёл учителя с другого района.
Kepala sekolah mendatangi guru itu. (= Kepala sekolah datang ke guru itu.)
Директор посетил (того) учителя.
duduk di (г.н.) – садиться на
Ibu mendudukkan adik di kursi kecil.
Мама посадила моего младшего брата на маленький стул.
Dia duduk di kamar muka.
Он сел в передней комнате.
Jepang menduduki Indonesia dari tahun 1942 sampai 1945.
Япония оккупировала Индонезию с 1942 до 1945 гг.
berkunjung ke (г.н.) – посещать; навещать
Boris Smirnov berkunjung ke Indonesia.
Борис Смирнов посетил Индонезию.
Boris Smirnov mengunjungi Indonesia.
Борис Смирнов посетил Индонезию.
Примечания:
- Дополнения в предложениях с kan (напр., mobil, guru, adik, и др.) – в движении, в то время как дополнения в предложениях с i (mobil, guru, Indonesia) статичны (не в движении).
- Независимый/непереходный глагол обычно требует после себя предлог, когда используется в предложении (напр., masuk ke, datang ke и duduk di). Однако, когда же с ним суффикс i (напр., memasuki, mendatangi и menduduki) эти предлоги опускаются.
- Чтобы получить переходный глагол, суффикс i также можно применять к прилагательному, а точнее к непереходному глаголу, полученному от этого прилагательного. См. список ниже. Обозначения: г.н. с me – производный (полученный) непереходный глагол с me; г.п. с i – переходный глагол с i.
Прилагательное
г.н. с me
г.п. с i
Примеры:
dekat (прил.) ближний; рядом, возле
Dia dekat saya. Он возле меня.
mendekat (г.н.) подойти ближе
Kapal itu mendekat. Корабль подходит ближе.
mendekati (г.п.) приближаться, подходить
Kapal itu mendekati pelabuhan. Корабль приближается к гавани.
jauh (прил.) далекий
Rumah saya jauh dari sini. Мой дом далеко отсюда.
menjauh (г.н.) дистанцироваться, отдаляться
Kapal itu menjauh. Корабль отдаляется.
menjauhi (г.п.) отдаляться/избегать
Kapal itu menjauhi pelabuhan. Корабль отдаляется от гавани.
basah (прил.) влажный, мокрый
Pakaian saya basah. Моя одежда мокрая.
membasah (г.н.) становиться/быть влажным
Matanya membasah. Её глаза слезятся.
membasahi (г.п.) увлажнять, мочить
Pembantu membasahi lantai. Горничная намочила пол.
Чтобы получить переходный глагол, суффикс i можно применять и к существительным.
salam – приветствие (сущ.)
Dia suka menyalami pegawainya di waktu pagi.
Ему нравится приветствовать своих сотрудников в утреннее время.
nasehat – совет (сущ.)
Dia menasehati pegawai yang malas.
Он даёт советы ленивым сотрудникам.
hadiah – подарок (сущ.)
PZ menghadiahi pegawai yang rajin.
ГЗ награждает прилежных сотрудников.
air – вода (сущ.)
Minah mengairi tanaman itu dua hari sekali.
Мина поливает растения каждые два дня.
Исключения: два прилагательных, baik и baru не принимают форму me_____i. Для превращения их в переходные глаголы, к ним применяют форму memper_____i.
(См. также урок 10 о memper + прилагательные.)
Ситуация 2
Ingin melihat puteri
Istana itu dikelilingi oleh pagar tembok tinggi. Di atasnya dipasangi kawat berduri. Tapi ini tak menghalangi niatku untuk melihat puteri raja yang disayangi rakyat itu.
Dengan sebuah galah yang panjang dan kuat, tembok itu aku loncati. Uuuuut, sekali jadi! Aku mendarat di halaman dalam istana.
Aku dekati sekarang istana itu. Ah, tak dijaga! Di mana gerangan puteri yang cantik itu? Aku masuki ruangan istana itu satu per satu, dari belakang. Sudah tiga ruangan aku lewati, tapi kok belum juga kulihat puteri itu.
Akhirnya aku tiba di sebuah kamar tidur. Disitu aku melihat seorang wanita muda sedang berpakaian. Ini pasti sang puteri. Dan memang tak salah lagi. Aku bersembunyi di balik korden, supaya tak dilihat olehnya. Dia aku amati dengan cermat. Alangkah cantiknya! Kulitnya kuning langsat dan rambutnya panjang. Wajahnya cerah seperti bulan purnama.
Tiba-tiba ketika aku sedang asyik menikmati keindahan ini, aku dengar suara gertakan dari belakang: ‘Angkat tangan, kalau tidak mampus!’ Seorang penjaga keamanan menodongkan pistolnya kepadaku. Aku ditahan, diperiksa dan ditanyai. Aku langsung mengakui kesalahanku. Untunglah akhirnya aku diampuni dan dibebaskan. Memang aku bukan teroris, aku hanya seorang dari ribuan rakyat yang mengagumi puteri kerajaan.
Слова
Грамматика 2
Суффикс i в пассивном залоге
История выше хорошо иллюстрирует использование суффикса i во всех трех лицах пассивного залога.
nikmat
Keindahan itu sedang saya nikmati.
наслаждение (сущ.)
(досл.: Красота эта мною наслаждалась)
ampun
Saya diampuni dan dibebaskan.
прощение (сущ.)
Меня простили и отпустили.
kagum
Kecantikan puteri itu saya kagumi.
быть восхищенным/удивленным (прил.)
Я был восхищен красотой принцессы.
sayang
Puteri kerajaan itu disayangi orang.
любимый, дорогой (прил.)
Королевская принцесса любима народом.
loncat
Pagar yang tinggi itu aku loncati.
прыгать (г.н.)
(досл.: Высокий забор тот мною перепрыгнут.)
masuk ke
Kamar-kamar itu aku masuki satu per satu.
входить (г.н.)
Я вошел в комнаты одна за другой.
bertanya
ditanyai
задавать вопросы (г.н.)
допрошенный
Ситуация 3
Karena kamu sudah diberi, kamu wajib memberi juga
Sejak diberhentikan dari pekerjaannya beberapa bulan yang lalu, pak Hasan terus mengambili uang tabungannya di bank untuk membeayai hidupnya sehari-hari.
Ketika uang tabungannya habis, dia mulai menjuali barang-barang perhiasan yang dipakai isterinya. Uang dari penjualan ini tak lama juga habis. Pak Hasan terpaksa memintai saudara-saudaranya bantuan.
Dalam keadaan yang menekan, pak Hasan kadang-kadang tak bisa menguasai perasannya. Dia menendangi barang-barang perabotan di rumah; anak dan isteri diomelinya.
Tapi ibu Hasan seorang isteri yang baik. Dia selalu mengasihi orang. Kesukaran itu dihadapinya dengan tenang. Dia banyak berdoa untuk pak Hasan. Tak diduga, pada suatu hari, pak Hasan mendapat pekerjaan lagi.
Beberapa bulan sesudah itu, pak Hasan membayari hutang-hutangnya. Saudara-saudaranya yang miskin dikiriminya uang. Badan-badan amal yang mengurusi korban perang dan bencana alam diberinya sumbangan.
Pak Hasan menyadari bahwa karena dia sudah diberi, dia wajib memberi juga.
Слова
Грамматика 3
Глагол + i
Еще один вариант использования суффикса i заключается в присоединении его к переходному глаголу, как в активном залоге, так и в пассивном. В этом случае, суффикс i носит многократное/усилительное значение (т.е. подлежащее повторяет многократно действие, относящееся к глаголу).
Упражнения
1. Выделенные жирным глагольные фразы ниже представьте в виде формы me_____i:
- Pak Zainal (PZ) memberi salam kepada pegawai-pegawainya.
- PZ bertanya kepada pegawai-pegawainya.
- PZ memberi hadiah kepada pegawai-pegawainya.
- PZ suka pada pegawai-pegawainya.
- PZ memberi nasehat kepada pegawai-pegawainya.
- PZ mendekat kepada pegawai-pegawainya.
- PZ tidak pernah marah kepada pegawai-pegawainya.
- PZ tahu akan perasaan pegawai-pegawainya.
- Anjing itu membuat lantai rumah saya kotor.
- Matahari membuat bumi panas setiap hari.
- Air matanya membuat pipinya basah.
bumi
земля
pipi
щека(-и)
2. Измените предложения в пассивную форму.
- Saya meloncati pagar istana.
- Saya mendekati kamar istana.
- Saya memasuki kamar istana.
- Puteri tidak mengunci pintu kamar.
- Polisi menangkap saya.
- Polisi menahan dan menanyai saya.
- Mereka membawa saya ke pengadilan.
- Hakim mengadili saya.
- Mereka memasukkan saya ke penjara.
tangkap/me
поймать
hakim
судья
3. Дайте правильные формы глаголам в скобках.
- Petani itu (air) sawahnya.
- Pak Zainal (hormat) pegawai-pegawainya.
- Dokter (obat) Udin yang sakit.
- Kapan saudara akan (kunjung)nya?
- Saudara ingin (temu) siapa?
- Berapa tahun Jepang (duduk) Indonesia?
- Jangan suka (sakit) binatang! Itu tidak baik.
- Kereta api itu mulai (dekat) stasiun Gambir.
- Orang yang baik tidak (punya) pikiran yang negatif.
- Bisakah anda (ikut) pelajaran ini?
- Jangan (seberang) jalan dari tempat ini. Berbahaya!
4. Измените предложения в пассивный залог. Начало новых предложений уже написаны, продолжите их:
- Saudara tidak boleh menduduki kursi itu.
- Kita harus menyeberangi jembatan (мост) itu dari sini.
- Jangan menulisi tembok ini!
- Kami belum mengunjungi Kebun Kew di London.
- Anda tidak boleh menjual rumah itu.
- Dokter akan mengobati orang itu di rumahnya.
- Kamu tidak boleh mendekati pacar saya.
5. Переведите историю на индонезийский, используя, среди прочего, данные в скобках слова и me_____i или di_____i соответствующим образом:
- Удину два года. (umur)
- Его очень сильно любят родители. (cinta)
- Иногда его мать все еще кормит его грудью. (susu)
- Он еще не ходит в детский сад. (masuk)
- Он еще не может есть сам, его все еще должна кормить мама. (suap)
- Когда (букв.: если) он спит, мама всегда укрывает его одеялом. (selimut)
- Его редко ругают. (marah)
- Он не знает для чего нужны (букв.: использование) деньги. (tahu)
- Когда (букв.: если) он играет, кто-то должен следить за ним. When he plays, somebody must keep an eye on him (awas)
- Ему нравится индонезийская еда. (suka)
Используемые языковые конструкции
Изучите разговор между дилетантом (A) и хирургом (S). Обратите внимание на применения me_____i, выделенные жирным. Из каких корней они образованы?
Mengatasi penyakit kanker?
Слова
Sepeda gunung
Слова
Текст для чтения
Изучите текст. Обратите внимание на использование me_____i. Ответьте на вопросы под текстом.
Membuntuti
Mula-mula tak ada yang dicurigainya. Pak Joyo masuk dan keluar toko dengan perasaan aman. Tapi lama-lama hatinya gelisah juga. Dari jauh seorang laki-laki muda membuntutinya. Waktu pak Joyo masuk ke toko swalayan, orang itu masuk ke sana juga. Waktu dia menuruni eskalator, orang itu juga mengikutinya. Pak Joyo pergi ke bagian restauran untuk beristirahat, minum kopi. Orang itu juga ada di sana, menduduki sebuah tempat di pojok.
Karena jengkelnya pak Joyo masuk ke toilet, tapi orang itu terus mengikutinya. Orang itu menempati WC di sampingnya. Dia buru-buru selesai, keluar dari toko dan menyeberangi jalan. Orang itu menyeberangi jalan juga.
Akirnya pak Joyo tak sabar lagi. Pemuda itu akan dihadapinya. Langsung didekatinya dan ditanyainya: ‘Mengapa saudara membuntuti saya? Belum pernah merasakan pukulan saya, ya?’ Tapi dengan tenang pemuda itu menjawab: ‘Saya mencari ayah saya. Wajah bapak seperti yang diceritakan ibu kepada saya.’
Pak Joyo menjadi kaget. Memang wajah anak muda ini menyerupai wajahnya. Pak Joyo ingat 20 tahun yang lalu, karena suatu hal, dia meninggalkan isterinya yang sedang hamil.
Слова
Pertanyaan
- Di mana peristiwa in terjadi?
- Kapan pak Joyo mulai merasa gelisah?
- Waktu pak Joyo berada di eskalator, di mana orang itu?
- Waktu pak Joyo beristirahat di restauran, orang itu ada di mana?
- Apa akhirnya keputusan pak Joyo?
- Ancaman apa yang diberikannya kepada orang itu?
- Bagaimana jawaban orang itu?
- Apa yang dilakukan pak Joyo 20 tahun yang lalu?