Изучаем греческий язык с нуля! Μάθημα 20

Урок 20

Грамматика

В этом уроке мы познакомимся еще с некоторыми временами глагола: перфектом, плюсквамперфектом и перфектным будущим.

Перфект

Для образования перфекта (по-гречески παρακείμενος) необходимо два элемента: спрягаемый в настоящем времени глагол έχω и основной глагол, образованный от основы аориста без приставки ε и с окончанием -ει. Ударение в этой форме ставится на второй слог от конца: κλείνω — έκλεισα — έχω κλείσει, ανοίγω — άνοιξα — έχω ανοίξει, γράφω — έγραψα — έχω γράψει, μαζεύω—μάζεψα — έχω μαζέψει, αγαπώ — αγάπησα — έχω αγαπήσει, γελώ — γέλασα — έχω γελάσει, τραβώ — τράβηξα — έχω τραβήξει, πετώ — πέταξα — έχω πετάξει, αργώ — άργησα — έχω αργήσει, φορώ — φόρεσα — έχω φορέσει. Изменяется только глагол «иметь», форма основного глагола остается неизменной во всех лицах и числах.

Перфект главным образом показывает на результат действия, завершившегося в прошлом. Довольно часто, если нет никаких обстоятельств времени, перфект можно заменить аористом.

Чтобы узнать перфектную форму у неправильных глаголов, смотрите форму будущего времени совершенного вида третьего лица единственного числа: δίνω — θα δώσει — έχω δώσει, παίρνω — θα πάρει — έχει πάρει, πίνω — θα πιει — έχω πιει, τρώω — θα φάει — έχω φάει, πηγαίνω — θα πάει — έχω πάει, έρχομαι — θα έρθει/ρθει — έχω έρθει/ρθει. φεύγω — θα φύγει — έχω φύγει, βλέπω — θα δει — έχω δει, λέω — θα πει — έχει πει, βρίσκω — θα βρει — έχω βρει, βάζω — θα βάλει — έχω βάλει, βγάζω — θα βγάλει — έχω βγάλει и т. д.

Плюсквамперфект

Плюсквамперфект (по-гречески υπερσυντέλικος) образуется также как перфект, только глагол έχω спрягается в прошедшем времени: είχα κλείσει, είχα ανοίξει, είχα γράφει, είχα μαζέψει, είχα αγαπήσει, είχα γελάσει, είχα τραβήξει, είχα πετάξει, είχα αργήσει, είχα φορέσει.

Плюсквамперфект выражает действие, которое завершилось в прошлом раньше какого-то другого действия:

Είχα ακούσει τα νέα στο ραδιόφωνο, πριν τα διαβάσω στην εφημερίδα. — Я услышал новости по радио до того, как прочитал их в газете.

Σου τηλεφώνησα, αλλά δεν είχες γυρίσει ακόμη. — Я тебе звонила, но ты еще не вернулся.

Όταν о Κώστας έφτασε στο σχολείο, το μάθημα είχε ήδη αρχίσει. — Когда Костас пришел в школу, урок уже начался.

Είχαμε ξοδέψει και την τελευταία μας δεκάρα, πριν τελειώσει ο μήνας. — Мы потратили последнюю копейку еще до конца месяца.

Χθες αργά την νύχτα, όταν πέρασα από το σπίτι σας, δεν είχατε σβήσει ακόμη το φως. — Вчера поздно вечером, когда я проходил мимо вашего дома, вы еще не погасили свет.

Πήγαν να ψωνίσουν πρωί πρωί, αλλά τα μαγαζιά δεν είχαν ανοίξει ακόμη. — Они пошли за покупками рано утром, но магазины еще не открылись.

Перфектное будущее

Перфектное будущее образуется также как перфект, только глагол έχω спрягается в будущем времени: θα έχω κλείσει, θα έχω ανοίξει, θα έχω γράψει, θα έχω μαζέψει, θα έχω αγαπήσει, θα έχω γελάσει, θα έχω τραβήξει, θα έχω πετάξει, θα έχω αργήσει, θα έχω φορέσει.

Перфектное будущее показывает, что некое действие завершится до какого-то определенного момента в будущем:

Перфект с частицей να

Μήπως είδες τα κλειδιά μου; Πρέπει να τα έχω αφήσει εδώ. — Может быть, ты видел мои ключи? Я, должно быть, оставил их здесь.

Εντάξει, να πας σινεμά με την παρέα σου, να έχεις γυρίσει όμως ως τις δώδεκα. — Ладно, иди в кино со своей компанией, но вернись до 12.

Είπα να μου τηλεφωνήσει, αλλά δεν με πήρε ακόμη. Λες να μην του το έχουν πει; — Я думала, он мне позвонит, но он еще не позвонил. Думаешь, ему этого не сказали?

Личные местоимения и частицы с перфектными временами

δεν + θα + местоимение в родительном падеже + местоимение в винительном падеже + έχω + глагол

να + μην + местоимение в родительном падеже + местоимение в винительном падеже + έχω + глагол

Δεν έχει στείλει την επιταγή σ’ εμένα. — Δεν μου την έχει στείλει. — Он еще не прислал мне денежный перевод. — Он мне его еще не прислал.

Θα έχω επιστρέφει τα δανεικά σ’ αυτόν, πριν μου τα ζητήσει. — Θα του τα έχω επιστρέφει, πριν μου τα ζητήσει. — Я верну ему долг до того, как он у меня его попросит. — Я ему его верну до того, как он у меня его попросит.

Λες να μην έχει πληρώσει το νοίκι στην σπιτονοικοκυρά; — Λες να μην της το έχει πληρώσει; — Думаешь, он не заплатил арендную плату хозяйке? — Думаешь, он ей ее не заплатил?

Путешествия

Τα μέσα συγκοινωνίας άλλοτε και τώρα

Σήμερα οι ανάγκες της ζωής έγιναν περισσότερες. Ο άνθρωπος έγινε πολυάσχολος, ταξιδεύει συχνότερα και έρχεται σε επαφή με ανθρώπους που ζουν στα πιο μακρινά μέρη της γης. Σ’ αυτό τον βοηθούν και τα μέσα συγκοινωνίας, που κι αυτά έγιναν ταχύτερα και ανετότερα. Θυμηθείτε πώς ήταν τα πράγματα παλιά! Φέρτε στο μυαλό σας το τρένο του 1900. Πολλά βαγόνια, μαύρος καπνός, μηχανή με κάρβουνα.

Το αυτοκίνητο της εποχής εκείνης είχε άλλο σχήμα. Σήμερα ένα τέτοιο αυτοκίνητο ονομάζεται αντίκα. Και στην θάλασσα τα πράγματα δεν ήταν διαφορετικά. Δεν υπήρχαν ούτε φέρι-μποτ, ούτε υπερωκεάνια. Ένα ταξίδι από το ένα ημισφαίριο της γης στο άλλο διαρκούσε ολόκληρους μήνες ή και χρόνο, με τα ιστιφόρα που περίμεναν το φύσημα του αέρα για να ξεκινήσουν και πολλές φορές χάνονταν στο πέλαγος.

Αεροπλάνο δεν υπήρχε. Όταν το είδαν για πρώτη φορά οι άνθρωποι τρόμαξαν πολύ. Ήταν ένα πελώριο σιδερένειο πουλί, που έβγαζε ένα δυνατό, άγριο ήχο. Πέρασε πολύς καιρός, ώσπου να συνηθίσουν να ταξιδεύουν μ’ αυτό.

Όμως η ζωή συνεχίζεται. Στην εποχή μας ο άνθρωπος έγινε θεατής του πιο τολμηρού και ασύλληπτου ταξιδιού. Παρακολούθησε το πρώτο ταξίδι στην Σελήνη, που κι αυτό σήμερα, μια κι έγινε τόσες φορές, έχασε το πρώτο του μυστήριο. Σήμερα οι αστροναύτες πηγαίνουν και έρχονται στο διάστημα, και σ’ εμάς αυτό φαίνεται τόσο απλό όσο ένα ταξίδι με τρένο το 1900.

Ένα αυτοκινητικό δυστύχημα

Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι, έτσι κι εγώ δεν είχα καταλάβει πόσο εύκολο είναι να γίνει ένα δυστύχημα. Είμαι εμπορικός αντιπρόσωπος και η δουλειά μου με αναγκάζει να κάνω πολλά ταξίδια. Έχω αγοράσει ένα μικρό αυτοκίνητο, γιατί έτσι ταξιδεύω και ευκολότερα και φτηνότερα.

Τις προάλλες γυρνούσα σπίτι μου, αφού είχα τελειώσει τις δουλειές μου στην Φλώρινα. Είχα ανοίξει το ραδιόφωνο, άκουγα μουσική και οδηγούσα προσεκτικά χωρίς μεγάλη ταχύτητα, γιατί είχε αρχίσει να βρέχει και ο δρόμος γλιστρούσε.

Ξαφνικά είδα να έρχεται καταπάνω μου ένα λεωφορείο. Μηχανικά έστριψα το τιμόνι δεξιά, και το αυτοκίνητό μου, αφού έκανε δύο τούμπες, σταμάτησε στα χωράφια.

Όταν άνοιξα τα μάτια μου, είδα ότι ήμουν στο νοσοκομείο και έμαθα ότι κάποιο αυτοκίνητο είχε σταματήσει στον τόπο του ατυχήματος, και ο οδηγός του με έφερε ως εδώ.

Όσο για τον οδηγό του λεωφορείου, τον σταμάτησε η τροχαία λίγο πιο κάτω και τον συνέλαβε για υπερβολική ταχύτητα και γιατί οδηγούσε μεθυσμένος. Ευτυχώς δεν έπαθα τίποτα το σοβαρό και ελπίζω ότι θα έχω γυρίσει σπίτι μου ως το τέλος της εβδομάδας.

Μια εκδρομή στον Όλυμπο

Ήταν Απρίλιος, όταν αποφασίσαμε να ανεβούμε στην κορυφή του Ολύμπου. Ήμασταν μια κεφάτη παρέα, που αγαπούσε τις εκδρομές, το σκι, την ιστιοπλοΐα. Τον χειμώνα ανεβαίναμε στα βουνά κάθε σαββατοκύριακο και κάναμε σκι. Το καλοκαίρι περνούσαμε ώρες ατέλειωτες στην θάλασσα, πάνω σ’ ένα μικρό, ανάλαφρο σκάφος. Την άνοιξη και το φθινόπωρο, τα ελληνικά βουνά αντηχούσαν από τις φωνές μας, καθώς σκαρφαλώναμε σ’ αυτά.

Ξεκινήσαμε λοιπόν εκείνο το Σάββατο φορτωμένοι με σακίδια, κουβέρτες, σκηνές, μαγειρικά σκεύη. Μπήκαμε στο παλιό μας αυτοκίνητο, που βογκούσε με όλο αυτό το βάρος. Φτάσαμε στο Λιτόχωρο, κατεβήκαμε από το αυτοκίνητο, πήραμε τις αποσκευές μας και ξεκινήσαμε για το καταφύγιο. Σταματήσαμε εκεί, γιατί είμασταν κουρασμένοι και ύστερα πήραμε πάλι τον δρόμο. Σε δύο ώρες είχαμε φτάσει στο μέρος όπου σκοπεύαμε να κατασκηνώσουμε. Στήσαμε τις σκηνές και ετοιμάσαμε την φωτιά. Ήταν περίπου οκτώ το βράδυ. Ένας από μας πήγε να φέρει το σακίδιο με τα τρόφιμα και ξαφνικά τον ακούσαμε να φωνάζει. Τι είχε συμβεί; Πάνω στην βιασύνη μας είχαμε ξεχάσει το σακίδιο στο σπίτι, και κανείς δεν το είχε προσέξει.

Εκείνη την νύχτα μείναμε με άδειο στομάχι. Και από τότε, κάθε φορά που σκοπεύαμε να πάμε εκδρομή, φροντίζαμε ιδιαίτερα να ελέγχουμε όλα μας τα πράγματα πριν ξεκινήσουμε. Δεν είναι καθόλου ευχάριστο να περάσει κανείς μια ολόκληρη νύχτα στο βουνό, νηστικός, ύστερα από μια κοπιαστική πορεία.

Εκδρομή στο βουνό

Την περασμένη Κυριακή αποφασίσαμε να πάμε στο βουνό, να δούμε ένα πανέμορφο σπήλαιο αλλά και να απολαύσουμε το πανέμορφο δάσος. Ξεκινήσαμε πολύ νωρίς, γιατί η απόσταση ήταν μεγάλη. Όταν αρχίσαμε να ανηφορίζουμε, τα παιδιά άρχισαν να κουράζονται και ήθελαν να πίνουν συνέχεια νερό. Ευτυχώς μέσα στο δάσος υπήρχαν πολλές πηγές, όπου μπορούσε να πιει κανείς. Εκεί που περπατούσαμε, να σου ένας λαγός! Τα παιδιά έτρεξαν να τον πιάσουν, αλλά είναι δύσκολο να πιάσεις λαγό. Τον παρακολουθήσαμε, μέχρι που άρχισε να χάνεται. Εγώ δεν τον έβλεπα πια. Τα παιδιά, όμως, φώναξαν: Να τος, να τος ο λαγός κοντά στον μεγάλο βράχο.

Ο πατέρας μου είχε την ιδέα να πάρει μαζί του τον χαρταετό, γιατί εκεί στο βουνό φυσούσε ένα ελαφρό αεράκι και ο χαρταετός πετούσε σχετικά εύκολα.

Слова

η ανάγκη — необходимость
πολυάσχολος, η, ο — очень занятый
η επαφή — контакт
θυμηθείτε / φέρτε στο μυαλό σας — вспомните
παλιά — раньше, в старину
το σχήμα — вид, форма
η αντίκα — антиквариат
το ημισφαίριο — полушарие
διαρκώ — продолжаться
ολόκληρος, η, о — целый
το φύσημα — дуновение
χάνονταν — терялся
το πέλαγος — море
πελώριος, α, о — огромный
σιδερένιος, α, о — железный
το πουλί — птица
άγριος, α, о — дикий, глухой
о ήχος — звук
ώσπου να — до тех пор пока не
о θεατής — зритель, свидетель
τολμηρός, ή, ό — смелый
ασύλληπτος, η, о — невообразимый
μια κι — хотя
το μυστήριο — тайна
το δυστύχημα / το ατύχημα — несчастный случай, авария
εμπορικός, ή, ό — торговый
ο αντιπρόσωπος — представитель
αναγκάζω — вынуждать
τις προάλλες — накануне
γυρνώ/άω — возвращаться
η Φλώρινα — Флорина (город в Македонии)
το ραδιόφωνο — радио
προσεκτικά — внимательно
γλιστρώ/άω — скользить
καταπάνω — навстречу
μηχανικά — механически
η τούμπα — кувырок
το χωράφι — поле
ο τόπος — место
συλλαμβάνω — συνέλαβα — арестовывать
σοβαρός, ή, ό — серьезный
αποφασίζω — решать
η κορυφή — вершина
κεφάτος, η, ο — в хорошем настроении
το σκι — лыжи
κάνω σκι — кататься на лыжах
η ιστιοπλοΐα — парусный спорт
ατέλειωτος, η, о — бесконечный
ανάλαφρος, η, о — легонький
αντηχώ — отдаваться эхом
φορτωμένος, η, о — нагруженный
τα μαγειρικά σκεύη — кухонная утварь
βογκώ/άω — гудеть
το βάρος — тяжесть
το Λιτόχωρο — деревня у подножия Олимпа
το καταφύγιο — пристанище
παίρνω τον δρόμο — отправляться в путь
σκοπεύω — собираться
τα τρόφιμα — продукты
συμβαίνει — συνέβαινε — συνέβη — θα συμβεί — случаться
η βιασύνη — спешка
άδειος, α, ο — пустой
φροντίζω — заботиться
ιδιαίτερα — особенно
ελέγχω — проверять
ευχάριστος, η, ο — приятный
νηστικός, ή, ό — голодный
κοπιαστικός, ή, ο — утомительный
η πορεία — путь
πανέμορφος, η, о — красивейший
το σπήλαιο — пещера
απολαύω — απόλαυσα — наслаждаться
το δάσος — лес
ανηφορίζω — подниматься
κουράζομαι — уставать
θέλω — ήθελα — θέλησα — хотеть
συνέχεια — постоянно
η πηγή — источник
πιάνω — ловить
χάνομαι — теряться
να τος — вот он
σχετικά — относительно

Путешествия

η συγκοινωνία — транспорт
τα μέσα συγκοινωνίας — транспортные средства
αστικές συγκοινωνίες — городской транспорт
το ποδήλατο — велосипед
το μηχανάκι — мотоцикл
το αυτοκίνητο — автомобиль
το αμάξι — машина
ο οδηγός — водитель
το βενζινάδικο — бензоколонка
η βενζίνη — бензин
το κάρβουνο — уголь
η μηχανή — машина, механизм
η ατμομηχανή — паровая машина
το πούλμαν — пульман
τα υπεραστικά λεωφορεία — междугородние автобусы
ο σιδηρόδρομος — железная дорога
о σιδηροδρομικός σταθμός — железнодорожная станция, вокзал
το τρένο — поезд
το βαγόνι — вагон
η αμάξα — карета, вагон
о μηχανοοδηγός — машинист
το λιμάνι — гавань, порт
η βάρκα — лодка
το καράβι / το πλοίο — корабль
το σκάφος — судно
το φέρι-μποτ — паром
το ιστιοφόρο — парусник
το υπερωκεάνιο — океанский лайнер
ο καπετάνιος — капитан
ο ναύτης — моряк
το αεροδρόμιο — аэропорт
το αερολάνο / το αεροσκάφος — самолет
η πτήση — полет
ο πιλότος — пилот, летник
ο,η αεροσυνοδός — стюард
ο αστροναύτης — космонавт
το διάστημα — космос
το διαστημόπλοιο — космический корабль
η άφιξη — прибытие
η αναχώρηση / η μετάβαση — отправление
η επιστροφή — возвращение
το εισιτήριο με επιστροφή — билет туда и обратно
η μετεπιβίβαση — транзит
ο επιβάτης — пассажир
η απόσταση — расстояние
η αίθουσα αναμονής — зал ожидания
η διάρκεια — продолжительность
το ταξίδι — путешествие
ταξιδεύω — путешествовать
η εκδρομή — поездка, экскурсия
πάω εκδρομή — отправиться в поездку
η σκηνή — палатка
στήνω την σκηνή — ставить палатку
κατασκηνώνω — разбивать лагерь
σκαρφαλώνω — забираться
ανεβαίνω / ανηφορίζω — подниматься
κατεβαίνω / κατηφορίζω — спускаться
η ανηφόρα — подъем
η κατηφόρα — спуск
περπατώ/άω — ходить
πηγαίνω/πάω — идти, ехать
έρχομαι — приходить, приезжать
ξεκινώ/άω/ αναχωρώ — отправляться
φτάνω — приезжать
γυρίζω / γυρνώ/άω / επιστρέφω — возвращаться
οδηγώ/άω — вести машину
παρκάρω — парковать
το παρκάρισμα — парковка
παρκαρισμένος, η, ο — припаркованный
στρίβω — поворачивать
το τιμόνι — руль
ταχύς, εία, ύ — быстрый
η ταχύτητα — скорость
η τροχαία — ГАИ
ο τροχονόμος — гаишник
ο σηματοδότης / το φανάρι / τα φώτα — светофор

Расскажите, как вы любите путешествовать. Опишите какое-нибудь путешествие.

Упражнения

I. Поставьте глаголы, данные в скобках, в перфекте.

1. То πλοίο στο λιμάνι. (αράζω)
2. Τζοβάνα, ποτέ μουσακά; (τρώω)
3. Ο Γιώργος πολλές φορές στην Ρώμη. (πηγαίνω)
4. Εσείς σ’ όλον τον κόσμο. (ταξιδεύω)
5. Εμείς το σπίτι μας μόνοι μας. (βάφω)

6. Εγώ τα μαθήματά μου. (τελειώνω)
7. Τα παιδιά δεν τον πατέρα τους. (βλέπω)
8. Ο Τζων δεν ποτέ ούζο. (πίνω)
9. Οι αστυνομικοί δεν τον ληστή. (βρίσκω)
10. Τα αποτελέσματα δεν ακόμα. (βγαίνω)

II. Заполните пропуски в истории перфектом, плюсквамперфектом и перфектным будущим глаголов, данных в скобках.

— Αλέκο, αυτή την κακή συνήθεια του καπνίσματος. Τώρα γιατί ξανάρχισες; (κόβω)

— Ε, όταν πίνεις καφέ και διαβάζεις την εφημερίδα σου, δεν μπορείς να μην καπνίσεις και δύο τρία τσιγάρα.

— Αυτή ακριβώς η κατάσταση με ενοχλεί: ότι κάθεσαι δύο ώρες τώρα, ενώ εγώ δουλεύω σαν σκυλί. τα πιατά, όλο το σπίτι, το φαγητό στην φωτιά, τα κρεβάτια κι ένα σωρό άλλες δουλιές. Εσύ τι ως τώρα; (πλένω, σκουπίζω, βάζω, στρώνω, κάνω)

— Έλα βρε Λιλή, μην γκρινιάζεις. Μια Κυριακή έχω ο καημένος για λίγη ξεκούραση.

— Γιατί η Κυριακή είναι μόνο για σένα; Αυτά δεν μου τα όταν παντρευτήκαμε. Δηλαδή εγώ δεν έχω δικαίωμα για ξεκούραση; (λέω)

— Φτάνει! Με . Κάτσε και, ώσπου να διαβάσεις την εφημερίδα, όλες τις άλλες δουλιές. (πείθω, τελειώνω)

— Κάτι είναι κι αυτό μπρος στο τίποτα.