Урок 8. Сравнительная и превосходная степень прилагательных

Словарь урока

Сравнительная степень прилагательных

Сравнительная степень в турецком языке передается именем в исходном падеже, а также словами daha «еще», çok daha «гораздо».

Uçak trenden hızlıdır. - Самолет быстрее поезда.
Uçak trenden daha hızlıdır. - Самолёт еще быстрее поезда.
Uçak trenden çok daha hızlıdır. - Самолет гораздо быстрее поезда.

Меньшая степень качества передается словами az «менее», daha az «еще менее».

О senden az çalışkandır. - Он менее старательный, чем ты.
О senden daha az çalışkandır. - Он еще менее старательный, чем ты.

В конструкциях со словами daha, çok daha, az, daha az возможно опущение имени в исходном падеже.

Uçak daha hızlıdır.

Упражнение 8.1. Заполните пропуски (сравнительная степень).

1. Kedi fareden büyüktür.
2. Yusuf, benden yaşlıdır.
3. Ben İngilizceyi Türkçeden iyi biliyorum.
4. Deniz nehirden geniştir.
5. Volvo modeli Şahin modelinden güzeldir.
6. Sözlük kitaptan pahalıdır.

Упражнение 8.2. Заполните пропуски (сравнительная степень).

1. Bu odada diğeri iyi çalışırız.
2. Denizi bura iyi seyredebilirsiniz.
3. Sen Ali iyi Türkçe konuşuyorsun.
4. Ben sen onbeş santim uzunum.
5. Bu otel temiz bir otel istiyorum.

Превосходная степень прилагательных и наречий

Превосходная степень прилагательных образуется путем постановки слова en «самый» перед качественным прилагательным или наречием.

Bu en iyi ev. - Это самый лучший дом.
О en iyi Türkçe biliyor. - Он лучше всех знает турецкий язык.
En kalabalık ülke Çin’dir. - Китай - самая многолюдная страна.

Упражнение 8.3. Заполните пропуски (превосходная степень).

1. Ahmet sınıfta çalışkan öğrencidir.
2. Burada güzel ev benimkidir.
3. Türkçe kolay ders.
4. Missisipi büyük nehirdir.
5. Tarkan ünlü şarkıcıdır.

Упражнение 8.4. Ответьте на вопросы на основе предложенных характеристик машин.

A) Şahin 1974 model, 100 km / s - İmpala 1951 model, 135 km / s
B) Volvo 1963 model, 115 km / s - Renault 1969 model, 105 km / s

1. En hızlı araba hangisi?
   
2. En yavaş araba hangisi?
   
3. En eski araba hangisi?
   
4. En yeni araba hangisi?
   

Упражнение 8.5. Ответьте на вопросы.

1. Size göre en ünlü artist kimdir?
   
2. Sizin en iyi arkadaşınız kimdir?
   
3. Sizin en sevdiğiniz yemek hangisidir?
   
4. Sizin en çok sevdiğiniz mevsim hangisidir?
   
5. Sizin okuduğunuz en iyi kitap hangisidir?
   

6. En hızlı hayvan hangisidir?
   
7. En yavaş hayvan hangisidir?
   
8. En büyük hayvan hangisidir?
   
9. En çirkin hayvan hangisidir?
   
10. En güzel hayvan hangisidir?
    

Упражнение 8.6. Заполните пропуски (сравнительная и превосходная степени).

Bizim ev mahallenin güzel yerindedir. Bu semtte bizim evden güzel ev yoktur. Şehrin büyük çeşmesi, büyük okulu ve geniş caddeleri bu mahallededir. Turistler çok bu semte gelirler. Turistler temiz ve lezzetli yemekleri bizim mahallede yerler. Semtimizi fazla turistin ziyaret etmesini istiyoruz.

ТЕМА: В магазине
Muzun kilosu kaç lira?

Упражнение 8.7. Прочитайте диалог.

— Buyurun beyefendi.
— Meyve ve sebze almak istiyorum.
— Meyvelerim ve sebzelerim çok taze. Yeni geldi. Meyvelerden ne almak istiyorsunuz?
— Bir kilo muz? Iki kilo üzüm ve üç kilo şeftali almak istiyorum. Fiyatları ne kadar?
— Şeftali ve üzüm beş yüz bin lira. Muz ise bir milyon lira.
— Muz kalsın. Çünkü muz çok pahalı. Peki patates ve fasulyenin kilosu kaç lira?
— Patates iki yüz lira. Fasulye ise beş yüz bin lira.
— Iki kilo üzüm, üç kilo şeftali? Iki kilo patates ve bir kilo fasulye verin lütfen!
— Buyurun efendim.
— Teşekkür ederim. Iyi günler!

Упражнение 8.8. Задайте вопрос к подчеркнутым словам.

1. Evet, ayva çок pahalı.
   
2. Çileğin kilosu bir milyon lira.
   
3. Portakal ve vişne almak istiyorum.
   
4. Iki kilo ıspanak almak istiyorum.
   
5. Hayır, sebzeler taze değil.
   
6. Dün meyveler ucuz değildi.
   

Словообразовательный аффикс -(y)ıcı

Словообразовательный аффикс -(y)ıcı образует существительные, называющие имя деятеля, производящего действие и представлен вариантами -(y)ıcı, -(y)ici, -(y)ucu, -(y)ücü.

Satmak - sat + ıcı - продавец
Binmek - bin + ici - наездник
Dinlemek - dinle + y + ici - слушатель
Almak - al + ıcı - покупатель, принимающий, получающий
Yüzmek - yüz + ücü - пловец
Koşmak - koş + ucu - бегун