Урок 35

Сочетаемость числительных с личными существительными м. рода.

Неопределенные местоимения.

Zakupy

1.	—	Maryjko, chciałabym kupić materiał na sukienkę. Bardzo byłoby mi przyjemnie, gdybyś zechciała pójść ze mną do sklepu. Nie mam się kogo poradzić, co wybrać.
2.	—	Chodźmy, ja bardzo lubię robić wszelkie zakupy.
3.	—	Chcecie iść same, bez nas?
4.	—	Wiem, że chłopcy nie lubią chodzić po sklepach. Poza tym Włodek się zmęczy. Jest jeszcze osłabiony po chorobie.
5.	—	Czuję się bardzo dobrze!
6.	—	Chodźmy więc wszyscy razem! Chyba wiesz, Olu, że Marek ma dobry gust. Tylko z nim powinnaś kupować materiały.
7.	—	Może wejdziemy do tego sklepu? Tu jest duży wybór materiałów.
8.	—	Zdaje się, że ten sklep jest zamknięty.
9.	—	No, oczywiście! Remanent!
10.	—	Chodźmy na Plac Konstytucji do „Galluxu”!

W sklepie

11.	—	Sprzedawca: — Czym mogę służyć?
12.	—	Proszę pokazać mi ten niebieski materiał!
13.	—	Ten jasny?
14.	—	Nie, tamten ciemniejszy.
15.	—	Czy to jest czysta wełna?
16.	—	Nie, to jest wełna 80% (osiemdziesięcioprocentowa).
17.	—	W jakiej cenie, jest ten materiał?
18.	—	Po 150 (sto pięćdziesiąt) złotych metr.
19.	—	Proszę pokazać mi coś w lepszym gatunku.
20.	—	Mamy 100% wełny w innych kolorach: bordo, granatowe, zielone, brązowe, czarne...
21.	—	Proszę pokazać mi zieloną.
22.	—	Proszę.
23.	—	Jak ci się podoba?
24.	—	Bardzo ładny wyrób, ale nie wiem, czy będzie ci do twarzy w tym kolorze.
25.	—	Który materiał decyduje się pani kupić?
26.	—	Nie widzę nic odpowiedniego. Przepraszam pana. Chodźmy do działu jedwabiów, może tam coś wybiorę.
27.	—	Olu, kup ten biały jedwab w czerwone kwiaty!
28.	—	Słyszysz, jak Marek dobrze ci radzi?!
29.	—	Och, jakiż to brzydki materiał! A poza tym, Marku, czy nie wiesz, że teraz modne są paski albo kratki, a nie kwiaty? Do sprzedawczyni: — Czy mogę prosić...
30.	—	Zaczekaj, Olu, przed tobą są jeszcze ci dwaj panowie.
31.	—	Przepraszam, nie zauważyłam panów...
32.	—	Sprzedawczyni: — Słucham panie?
33.	—	Czy mogę obejrzeć ten jedwab w paski?
34.	—	Proszę bardzo.
35.	—	Z bliska jest brzydszy niż z daleka. Nie podoba mi się!
36.	—	A to co za materiał?
37.	—	Nylon.
38.	—	Po czemu metr?
39.	—	Po 200 (dwieście) złotych.
40.	—	Czy jest jeszcze nylon w jakieś inne desenie?
41.	—	Tak, zaraz pani pokażę... Proszę.
42.	—	Jaki piękny, oryginalny deseń! Może kupisz, Olu?
43.	—	A czy nie bardziej podobają ci się tamte gładkie jedwabie? Widzisz je?
44.	—	Są raczej brzydkie.
45.	—	Ach, Olu, wybierz cokolwiek i chodźmy już stąd!
46.	—	No, proszę! Już się niecierpliwicie! Nie mogę wybrać czegokolwiek. Muszę się dobrze zastanowić.
47.	—	Sprzedawczyni: — Który materiał zamierza pani kupić?
48.	—	Chyba żaden. Przepraszam!... Może kupię sobie w „Galluksie” gotową sukienkę. Czy pójdziecie ze mną? Oczywiście nie dziś!
49.	—	Ja raczej nie pójdę. To jednak trochę zbyt nudne! Wyprowadzisz z równowagi pięciu sprzedawców, dziesięć sprzedawczyń i w końcu nic nie kupisz!
50.	—	Uprzedzałam cię.
51.	—	My, Olu, nie pójdziemy z tobą jedynie dlatego, że pojutrze już wyjeżdżamy.
* * *
52.	—	Powiedzcie, w którym sklepie można kupić coś na pamiątkę pobytu w Polsce. Ale nie chciałabym kupować byle czego!
53.	—	Oczywiście w sklepie C.P.L.iA. Tam są piękne, artystyczne wyroby ludowe. Można wybrać coś bardzo oryginalnego.
54.	—	Czy to daleko?
55.	—	Nie, parę kroków stąd.
* * *
56.	—	W tym dziale są różne tkaniny artystyczne, wstążki, dywaniki, maty...
57.	—	Z czego robione są te maty?
58.	—	Ze słomy i z nitek lnu. Tu obok możecie kupić różne lalki, bransoletki, korale, szkatułki...
59.	—	Z czego robi się te korale?
60.	—	Z farbowanych pestek ogórka. A te z drzewa.
61.	—	Nigdy bym nie przypuszczała! Jakie to piękne!
62.	—	Czy chcesz je kupić?
63.	—	Tak. Te broszki i klipsy też są robione z drzewa?
64.	—	Sprzedawczyni: — Tak, a tamte z gliny. A może chcą państwo obejrzeć wyroby ze srebra czy z bursztynu?
65.	—	Nie, to jest już mniej oryginalne. Kupię sobie te korale. Ile kosztują?
66.	—	50 (pięćdziesiąt) złotych.
67.	—	Tu są ludowe naczynia: dzbanki, talerze, popielniczki...
68.	—	Czy są ręcznie malowane?
69.	—	Tak. A tamte talerze wyrabiane są z drzewa.
70.	—	Włodku, co ty kupiłeś?
71.	—	Dla siebie ten portfel i popielniczkę. A poza tym dwie lalki: krakowiaka i krakowiankę. Podaruję je Lidzie.
72.	—	A ja kupię jeszcze tę małą lalkę ze słomy i taką ludową chustkę na głowę.
73.	—	Maryjko, pośpiesz się! Mamy przecież jeszcze wstąpić do drogerii.
74.	—	Czy już się zbliża siódma?
75.	—	Tak, już za dwadzieścia siódma.

Humor

Wyznanie

On: — Cieszę się bardzo, kochanie, że wkrótce zostaniesz moją żoną, tylko muszę ci coś wyznać...
Ona: — Cóż takiego?
On: — Widzisz, zarabiam tylko dwa tysiące miesięcznie. Czy ci to wystarczy?
Ona (po namyśle): — No, mnie to ostatecznie wystarczy, ale jak ty wtedy dasz sobie radę?

Словарь

Вопросы о цене товара:

Сочетаемость числительных с личными существительными м. рода

Личные существительные м. рода сочетаются в им. пад. с особыми формами числительных.

Przed tobą są jeszcze ci dwaj panowie.
Przed tobą są jeszcze ci trzej panowie.
Przed tobą są jeszcze ci ezterej panowie.

Dwaj milicjanci, żołnierze, panowie, Rosjanie, Polacy...
Trzej milicjanci, żołnierze, panowie, Rosjanie, Polacy...
Czterej milicjanci, żołnierze, panowie, Rosjanie, Polacy...

Следовательно, лично-мужские формы числительных 2, 3, 4 = dwaj, trzej, czterej.

Кроме того, в функции им. пад. может также выступать форма род. пад. Обе они равноправны. Обратите также внимание на разницу в глагольных формах.

Przed tobą jest jeszcze tych dwóch panów.
Przed tobą jest jeszcze tych trzech panów.
Przed tobą jest jeszcze tych czterech panów.

С формой род. пад. совпадает при личных именах существительных форма винительного падежа.

Widzę dwóch (trzech, czterech) milicjantów.

Со всеми остальными существительными употребляются известные вам уже числительные dwa (dwie), trzy, cztery.

Dwie, trzy, cztery kobiety, artystki, książki, lalki...
Dwa, trzy, cztery domy, parki, psy, koty, ptaki...

Числительные от 5-ти и выше образуют лишь одну форму им. пад. сочетающуюся с личными существительными м. рода. Форма им. падежа совпадает с родительным (а также с винительным) пад.

Przed tobą jest jeszcze tych pięciu (sześciu itd.) panów.
Na rogu ulicy stoi pięciu (sześciu itd.) milicjantów.

Cp. вин. пад. (пример из текста):

Wyprowadzisz z równowagi pięciu sprzedawców i dziesięć sprzedawczyń. Так же:

Усвойте парадигму лично-мужских форм имен числительных по таблице в конце уроков.

Напоминаем (см. урок 32), что числительные dwoje, troje и т. д. не выступают с личными существительными мужского рода. Русским собирательным числительным в сочетании с личными существительными мужского рода соответствуют в польском языке охарактеризованные выше формы числительных.

Сравните польские соответствия следующих русских конструкций:

Неопределенные местоимения

Среди неопределенных местоимений в польском языке наиболее употребительными являются местоимения, образованные с помощью элементов -kolwiek и byle. По значению они соответствуют русским местоимениям с элементом -либо или -нибудь.

Их склонение ничем не отличается от склонения местоимений ktoś, coś и т. д., т. е. склоняется только первая часть, а элемент -kolwiek прибавляется к падежной форме, напр., czegokolwiek и т. д. Эти неопределенные местоимения пишутся слитно.

Примеры из текста:

Olu, wybierz cokolwiek i chodźmy już stąd!
Nie mogę wybrać czegokolwiek.

Неопределенные местоимения с элементом byle соответствуют по значению русским местоимениям с элементами -либо, -нибудь, кое-. Они пишутся раздельно.

Примеры:

Упражнения

I. Прибавляя числительные 2, 4, 5 измените формы существительных и глаголов:

1. W tym sklepie pracuje jeden sprzedawca i jedna sprzedawczyni.
   
2. Profesor egzaminuje studentów.
   
3. Turysta zwiedza Warszawę.
   
4. Kelner i kelnerka obsługują klientów.
   

5. Ulicą idzie mój brat.
   
6. W tej sztuce gra jeden aktor.
   
7. Ten ptak bardzo mi się podoba.
   
8. Kasjer sprzedaje bilety kolejowe.
   

II. Вставьте нужные формы местоимений (или наречия) с элементом -kolwiek.

1. On rozumiał sztukę lepiej niż inny.
2. Chciała o tym porozmawiać , ale nikt nie zwracał na nią uwagi.
3. Niech z was pomoże mi w pracy.
4. Przyjdź do mnie .
5. W tym roku chcę pojechać .

6. będziesz, zawsze o mnie pamiętaj.
7. Porozmawiajmy .
8. Nie chcę kupić , ale rzeczywiście coś oryginalnego.
9. Chcę się uczyć języka.
10. Nie mam czasu wybierać, proszę mi dać z tych lalek.

III. Ответьте на вопросы:

1. W którym sklepie można coś kupić na pamiątkę z Polski?
   
2. W ilu działach byli nasi znajomi?
   
3. Co można kupić w dziale tkanin artystycznych?
   
4. Co można kupić w dziale obok?
   

5. Z czego wykonane były korale, które podobały się Maryjce?
   
6. Dlaczego Maryjka nie chciała oglądać wyrobów ze srebra i bursztynu.
   
7. Co można kupić w trzecim dziale?
   
8. Co kupiła Maryjka?
   
9. Co kupił Włodek dla siebie, a co dla Lidy?