Урок 13 (a)

Дательный-предложный падежи слов женского рода (продолжение)

Kolacja u Marka

Tekst А

1.	—	Czy kolację zjemy dziś w restauracji?
2.	—	Nie, u mnie. Wszystko, co trzeba już kupiłem. Olu, chodź ze mną do kuchni! Przekonasz się wreszcie, że potrafię ci dorównać przynajmniej w przygotowaniu kolacji. Spójrz, jaką wędlinę kupiłem: szynkę, polędwicę, parówki.
3.	—	Czy nie za mało?
4.	—	Nie żartuj! Po takim spacerze na pewno wszyscy mają doskonały apetyt. Kupiłem również sałatkę, ser, szproty.
5.	—	Gdzie kupowałeś sałatkę?
6.	—	W garmażerii, a wędlinę w „Delikatesach” . Na pewno jest smaczna. Pomóż mi nakryć do stołu!
7.	—	Przecież miałeś zamiar sam przygotować kolację... Ale chętnie ci pomogę.
8.	—	Będziemy jeść w jadalni. Olu, nakryj stół tym obrusem.
9.	—	Ja też pomogę wam nakrywać do stołu.
10.	—	Świetnie, Maryjko! Tak będzie prędzej. Przecież po kolacji chciałyście jeszcze pójść na spacer. Postaw na stole chleb, masło i cukier. Olu, w kredensie są talerzyki, spodki i szklanki, a w tej szufladzie noże, widelce i łyżeczki. Połóż je na stole.
11.	—	Tylko ty, Tadku, nic nie rób. Zaraz coś stłuczesz.
12.	—	Gdzie są zapałki? Trzeba zapalić gaz. Jeszcze nie zagotowaliśmy wody na herbatę.
13.	—	Nie trzeba zapalać gazu. Już włączyłem czajnik elektryczny. Woda za chwilę się zagotuje. Niech Tadek zaparzy herbatę. On wprawdzie od czasu do czasu tłucze naczynia, ale herbatę zaparza świetnie.
14.	—	Możecie siadać do stołu. Za chwilę podam wam herbatę.

Словарь

Комментарий

2. В польском языке конструкция: u + род. пад. употребляется гораздо реже, чем соответствующая русская конструкция, в основном, лишь при обозначении пребывания, проживания и т. п. у кого-нибудь.

Вы знаете уже три других эквивалента русской конструкции „у + род. пад.”

2., 6. Для польского слова wędlina нет точного эквивалента в русском языке. Это собирательное название всех колбасных и мясных изделий (кроме мяса). Можно его переводить словом „копчености” (хотя это и не очень точно) или словом „колбасы”, но польское wędlina употребляется гораздо шире.

Nie chcę sera, chcę spróbować wędliny.
Я не хочу сыра, хочу попробовать колбасу (или „что-нибудь из мяса”, или „что-нибудь из мясного”).

Popatrz, jaką wędlinę kupiłem: szynkę, polędwicę, parówki.
Посмотри, что я купил: ветчину, филейную колбасу, сосиски. (В переводе слово wędlina пропущено).

Wędlinę kupiłem w „Delikatesach”.
Копчености я купил в „Деликатесах”.

10. Глаголы stawiać (postawić) и kłaść (położyć) сочетаются с двумя типами предложных конструкций: со значением места и со значением направления (факультативно):

Глаголы wieszać (powiesić), siadać (usiąść, siąść) сочетаются лишь с конструкциями со значением места (gdzie?):

11. Усвойте следующие глаголы, принадлежащие к первому спряжению (по образцу móc):

tłuc — tłukę, tłuczesz, tłuką
piec — piekę, pieczesz, pieką
spostrzec — spostrzegę, spostrzeżesz, spostrzegą

Дательный (komu? czemu?) — предложный (о kim о czym?) падеж ед. ч. слов женского рода

В обеих частях урока (см. также следующую страницу) выступают новые для Вас формы предложного падежа существительных женского рода с окончанием -i(-y). Это окончание принимают слова (склонения на -a и на согласный) с мягкой основой и основой на согласные с, cz, dz, dź, rz, sz, ż, l.

В этой группе дат. пад. также совпадает с предложным. Вот примеры:

Сравните с русскими окончаниями:

Обратите особое внимание на формы дат.-предл. пад. существительных на -a с мягкой основой и основой на указанные выше согласные, так как слова этого склонения в русском языке имеют окончание -е.

Окончание -i (-y) является также окончанием звательной формы существительных женского рода на согласный и слов на -i, напр., pani.

pani konduktorko!

Сравните:

Теперь Вы знаете уже все падежные формы ед. ч. слов всех трех родов твердой и мягкой разновидности. Просим Вас повторить их по таблице в конце уроков.

Упражнения

I. Образуйте в следующих предложениях прошедшее время глаголов:

1. Jem obiad.
2. Oni zjedzą kolację w domu.
3. Sałatka jarzynowa jest smaczna.
4. Mamy (девушки) zamiar pójść do „Delikatesów”.
5. Czy chcesz (мужчина) spróbować wędliny?
6. Nie wiemy (женщины), czy on żartuje, czy nie.
7. Czy położysz (девушка) nakrycie na stole?
8. Pomogę mu napisać list.
9. Oni siadają do stołu.

II. Вставляя предлоги na, do или w, поставьте существительные (в скобках) в нужной форме:

1. Siadam (stół).
2. Prosimy państwa (stół).
3. Kładę nakrycie (stół).
4. Siadam (fotel).
5. Wieszam garnitur (szafa).
6. Wieszam obraz (ściana).
7. Mam zamiar postawić tapczan (pokój).
8. Stawiam wazon z kwiatami (stół).
9. Nakrywam (stół).