Изучаем греческий язык с нуля!
Μάθημα 21


Урок 21

Страдательный залог глаголов первого спряжения

В этом уроке мы познакомимся со страдательным залогом глаголов первого спряжения. С настоящим временем страдательного залога мы уже познакомились в 13 уроке. Теперь мы посмотрим, как образуется имперфект, аорист, причастие, будущее время, перфектные времена и повелительное наклонение страдательного залога у глаголов первого спряжения.

Имперфект

Лицо Единственное число Множественное число
1 ντυνόμουν(α) ντυνόμασταν
2 ντυνόσουν(α) ντυνόσασταν
3 ντυνόταν(ε) ντύνονταν

Будущее время несовершенного вида

Для образования будущего времени несовершенного вида используется частица θα и формы глагола настоящего времени.

Лицо Единственное число Множественное число
1 θα ντύνομαι θα ντυνόμαστε
2 θα ντύνεσαι θα ντύνεστε
3 θα ντύνεται θα ντύνονται

Аорист и страдательное причастие прошедшего времени

1) -νω → -σα → -θηκα, -μένος

Настоящее время действительного залога Аорист действительного залога Аорист страдательного залога Страдательное причастие прошедшего времени Перевод
δένω έδεσα δέθηκα δεμένος, η, о завязывать
λύνω έλυσα λύθηκα λυμένος, η, ο решать
ντύνω έντυσα ντύθηκα ντυμένος, η, ο одевать
πληρώνω πλήρωσα πληρώθηκα πληρωμένος, η, ο платить
χάνω έχασα χάθηκα χαμένος, η, ο терять
σηκώνω σήκωσα σηκώθηκα σηκωμένος, η, ο поднимать
ξαπλώνω ξάπλωσα ξαπλώθηκα ξαπλωμένος, η, ο класть
ψήνω έψησα ψήθηκα ψημένος, η, ο печь
σκοτώνω σκότωσα σκοτώθηκα σκοτωμένος, η, ο убивать

Исключения: глаголы σβήνω*, πιάνω*, κλείνω* относятся ко второй группе.

2) -ζω, -θω → -σα → -στηκα, -σμενος

Настоящее время действительного залога Аорист действительного залога Аорист страдательного залога Страдательное причастие прошедшего времени Перевод
ετοιμάζω ετοίμασα ετοιμάστηκα ετοιμασμένος, η, о готовить
λούζω έλουσα λούστηκα λουσμένος, η, ο купать
χτενίζω χτένισα χτενίστηκα χτενισμένος, η, ο причесывать
καθαρίζω καθάρισα καθαρίστηκα καθαρισμένος, η, ο чистить
σκουπίζω σκούπισα σκουπίστηκα σκουπισμένος, η, ο вытирать
γυρίζω γύρισα γυρίστηκα γυρισμένος, η, ο возвращать
ξυρίζω ξύρισα ξυρίστηκα ξυρισμένος, η, ο брить
αγοράζω αγόρασα αγοράστηκα αγορασμένος, η, ο покупать
διαβάζω διάβασα διαβάστηκα διαβασμένος, η, ο читать
γιορτάζω γιόρτασα γιορτάστηκα γιορτασμένος, η, ο праздновать
δανείζω δάνεισα δανείστηκα δανεισμένος, η, ο одалживать
εργάζομαιПодсказка - εργάστηκα εργαζόμενος, η, οПодсказка работать
χρειάζομαιПодсказка - χρειάστηκα χρειαζόμενος, η, οПодсказка нуждаться
υποψιάζομαιПодсказка - υποψιάστηκα υποψιασμένος, η, ο подозревать
πείθω έπεισα πείστηκα πεισμένος, η, ο убеждать
σβήνω* έσβησα σβήστηκα σβησμένος, η, ο гасить
πιάνω* έπιασα πιάστηκα πιασμένος, η, ο ловить
κλείνω* έκλεισα κλείστηκα κλεισμένος, η, ο закрывать

3) -ζω, -κω, -γω, -χω, -σκω, -χνω, -γγω, -ττω (-σσω) → -ξα → -χτηκα, -γμενος

Настоящее время действительного залога Аорист действительного залога Аорист страдательного залога Страдательное причастие прошедшего времени Перевод
αλλάζω άλλαξα αλλάχτηκα αλλαγμένος, η, о менять
αρπάζω άρπαξα αρπάχτηκα αρπαγμένος, η, ο хватать
παίζω έπαιξα παίχτηκα παιγμένος, η, ο играть
στηρίζω στήριξα στηρίχτηκα στηριγμένος, η, ο поддерживать
τραντάζω τράνταξα τραντάχτηκα τρανταγμένος, η, ο трясти
κοιτάζω κοίταξα κοιτάχτηκα κοιταγμένος, η, ο смотреть
τρομάζω τρόμαξα τρομάχτηκα τρομαγμένος, η, ο пугать
πειράζω πείραξα πειράχτηκα πειραγμένος, η, ο мешать
πλέκω έπλεξα πλέχτηκα πλεγμένος, η, ο вязать
μπλέκω έμπλεξα μπλέχτηκα μπλεγμένος, η, ο вмешивать
ανοίγω άνοιξα ανοίχτηκα ανοιγμένος, η, ο открывать
διαλέγω διάλεξα διαλέχτηκα διαλεγμένος, η, ο выбирать
φυλάγω φύλαξα φυλάχτηκα φυλαγμένος, η, ο охранять
προσέχω πρόσεξα προσέχτηκα προσεγμένος, η, ο следить
ελέγχω έλεγξα ελέγχτηκα ελεγμένος, η, ο проверять
διδάσκω δίδαξα διδάχτηκα διδαγμένος, η, ο учить
διώχνω έδιωξα διώχτηκα διωγμένος, η, ο прогонять
ψάχνω έψαξα ψάχτηκα ψαγμένος, η, ο искать
σπρώχνω έσπρωξα σπρώχτηκα σπρωγμένος, η, ο толкать
ρίχνω έριξα ρίχτηκα ριγμένος, η, ο кидать
φτιάχνω έφτιαξα φτιάχτηκα φτιαγμένος, η, ο изготовлять
σφίγγω έσφιξα σφίχτηκα σφιγμένος, η, ο сжимать
κηρύττω κήρυξα κηρύχτηκα κηρυγμένος, η, ο провозглашать
εξελίσσομαιПодсказка - εξελίχτηκα εξελιγμένος, η, ο развиваться

4) -πω, -βω, -φω, -πτω → -ψα → -φτηκα, -μμενος

Настоящее время действительного залога Аорист действительного залога Аорист страдательного залога Страдательное причастие прошедшего времени Перевод
εγκαταλείπω εγκατάλειψα εγκαταλείφτηκα εγκαταλειμμένος, η, о покидать
ανάβω άναψα ανάφτηκα αναμμένος, η, ο включать
κρύβω έκρυψα κρύφτηκα κρυμμένος, η, ο прятать
ράβω έραψα ράφτηκα ραμμένος, η, ο шить
κλέβω έκλεψα κλέφτηκα κλεμμένος, η, ο красть
γράφω έγραψα γράφτηκα γραμμένος, η, ο писать
βάφω έβαψα βάφτηκα βαμμένος, η, ο красить
ανακαλύπτω ανακάλυψα ανακαλύφτηκα ανακαλυμμένος, η, ο открывать
επισκέφτομαιПодсказка - επισκέφτηκα επισκεφτόμενος, η, οПодсказка посещать
σκέφτομαιПодсказка - σκέφτηκα σκεφτόμενος, η, οПодсказка думать

5) -εύω → -εψα → -εύτηκα, -εμένος

Настоящее время действительного залога Аорист действительного залога Аорист страдательного залога Страдательное причастие прошедшего времени Перевод
γιατρεύω γιάτρεψα γιατρεύτηκα γιατρεμένος, η, о лечить
μαγειρεύω μαγείρεψα μαγειρεύτηκα μαγειρεμένος, η, ο готовить
μαζεύω μάζεψα μαζεύτηκα μαζεμένος, η, ο собирать
παντρεύω πάντρεψα παντρεύτηκα παντρεμένος, η, ο женить
δουλεύω δούλεψα δουλεύτηκα δουλεμένος, η, ο работать
ξοδεύω ξόδεψα ξοδεύτηκα ξοδεμένος, η, ο тратить
Лицо Единственное число Множественное число
1 ντύθηκα ντυθήκαμε
2 ντύθηκες ντυθήκατε
3 ντύθηκε ντύθηκαν

Ударение в аористе ставится на третий слог от конца. Причастие прошедшего времени склоняется как прилагательные на -ος, -η, -о и согласуется с существительным в роде, числе и падеже. На русский язык оно переводится причастием страдательного залога прошедшего времени: χαμένος — потерянный, ετοιμασμένος — приготовленный, αρπαγμένος — схваченный, αναμμένος — включенный, μαζεμένος — собранный и т. д.

Будущее время совершенного вида

Для образования будущего времени совершенного вида используется частица θα и форма глагола, образованная от аориста страдательного залога с окончаниями -ώ, -είς, -εί, -ούμε, -είτε, -ούνПодсказка: δένω — δέθηκα — θα δεθώ, λούζω — λούστηκα — θα λουστώ, ανοίγω — ανοίχτηκα — θα ανοιχτώ, γράφω — γράφτηκα — θα γραφτώ, μαζεύω — μαζεύτηκα — θα μαζευτώ.

Лицо Единственное число Множественное число
1 θα ντυθώ θα ντυθούμε
2 θα ντυθείς θα ντυθείτε
3 θα ντυθεί θα ντυθούν

Перфектные времена

Для образования перфекта, плюсквамперфекта и перфектного будущего используется глагол έχω в настоящем, прошедшем и будущем времени соответственно и неизменяемая форма основного глагола, образованная от основы аориста с окончанием -εί: δένω — δέθηκα — έχω/είχα/θα έχω δεθεί, λούζω — λούστηκα — έχω/είχα/θα έχω λουστεί, ανοίγω — ανοίχτηκα — έχω/είχα/θα έχω ανοιχτεί, γράφω — γράφτηκα — έχω/είχα/θα έχω γραφτεί, μαζεύω — μαζεύτηκα — έχω/είχα/θα έχω μαζευτεί.

Повелительное наклонение

В качестве повелительного наклонения несовершенного вида используются формы глагола настоящего времени второго лица единственного и множественного числа с частицей να: να ντύνεσαι — одевайся, να ντύνεστε — одевайтесь, να χτενίζεσαι — причесывайся, να χτενίζεστε — причесывайтесь, να σκέφτεσαι — думай, να σκέφτεστε — думайте.

Форма второго лица единственного числа повелительного наклонения совершенного вида образуется с помощью прибавления окончания -ου к основе аориста действительного залога (!) без приставки ε: ντύνω — έντυσα — ντύσου — оденься, χτενίζω — χτένισα — χτενίσου — причешись, σκέφτομαι — σκέφουПодсказка — подумай. Ударение ставится на втором слоге от конца.

Форма второго лица множественного числа повелительного наклонения совершенного вида образуется с помощью прибавления окончания -είτε к основе аориста страдательного залога: ντύνω — ντύθηκα — ντυθείτε — оденьтесь, χτενίζω — χτενίστηκα — χτενιστείτε — причешитесь, σκέφτομαι — σκέφτηκα — σκεφτείτε — подумайте.

Кроме того, в качестве повелительного наклонения совершенного вида используются формы глаголов совершенного вида второго лица единственного и множественного числа с частицей να: ντύνομαι — να ντυθείς — να ντυθείτε, χτενίζομαι — να χτενιστείς — να χτενιστείτε, σκέφτομαι — να σκεφτείς — να σκεφτείτε.

Неправильные глаголы

Настоящее время действительного залога Настоящее время страдательного залога Аорист страдательного залога Причастие прошедшего времени Перевод
- αισθάνομαι αισθάνθηκα - чувствовать
βάζω - βάλθηκα βαλμένος, η, ο класть, ставить
βλέπω βλέπομαι ειδώθηκα ιδωμένος, η, ο видеть
βρέχω βρέχομαι βράχηκα βρεγμένος, η, ο мочить
βρίσκω βρίσκομαι βρέθηκα - находить
- δέχομαι δέχτηκα - принимать
δίνω δίνομαι δόθηκα δοσμένος, η, ο давать
επαναλαμβάνω επαναλαμβάνομαι επαναλήφτηκα επανειλημμένος повторять
- εύχομαι ευχήθηκα ευχόμενος, η, οПодсказка желать
ζεσταίνω ζεσταίνομαι ζεστάθηκα ζεσταμένος, η, ο согревать
καίω καίγομαι κάηκα καμένος, η, ο жечь, гореть
καταστρέφω καταστρέφομαι καταστράφηκα κατεστραμμένος разрушать
κλαίω κλαίγομαι κλάφτηκα κλαμένος, η, ο плакать
κόβω κόβομαι κόπηκα κομμένος, η, ο резать
λέω λέγομαι ειπώθηκα ειπωμένος, η, ο сказать
μαθαίνω μαθαίνομαι μαθεύτηκα μαθημένος, η, ο учить
- ντρέπομαι ντράπηκα - стесняться
παίρνω παίρνομαι πάρθηκα παρμένος, η, ο брать
πίνω πίνομαι πιώθηκα πιωμένος, η, ο пить
προτείνω προτείνομαι προτάθηκα προτεινόμενοςПодсказка предлагать
- σέβομαι σεβάστηκα σεβόμενος η, οПодсказка уважать
στέλνω στέλνομαι στάλθηκα σταλμένος, η, ο посылать
- στέκομαι στάθηκα - стоять
- φαίνομαι φάνηκα - казаться
φέρνω φέρνομαι φέρθηκα φερμένος, η, ο приносить
χαίρω χαίρομαι χάρηκα χαρούμενοςПодсказка радовать(ся)

Страдательные глаголы

Действительный залог Страдательный залог
Η βροχή πλένει τον δρόμο. О δρόμος πλένεται από την βροχή.
Дождь моет улицу. Улица моется дождем.
О δάσκαλος διόρθωνε την έκθεση. Η έκθεση διορθωνόταν από τον δάσκαλο.
Учитель исправлял сочинение. Сочинение исправлялось учителем.
О γραμματέας ετοίμασε το γράμμα. Το γράμμα ετοιμάστηκε από τον γραμματέα.
Секретарь подготовил письмо. Письмо было подготовлено секретарем.
О ήλιος θα φωτίζει την γη. Η γη θα φωτίζεται από τον ήλιο.
Солнце будет освещать землю. Земля будет освещаться солнцем.
Τα παιδιά πρέπει να καθαρίζουν τακτικά το δωμάτιο. То δωμάτιο πρέπει να καθαρίζεται τακτικά από τα παιδιά.
Ребята должны регулярно убирать комнату. Комната должна регулярно убираться ребятами.
Χιόνι θα σκεπάσει τα βουνά. Τα βουνά θα σκεπαστούν με χιόνι.
Снег покроет горы. Горы покроются снегом.
Οι κάτοικοι πρέπει να εγκαταλείψουν το χωριό. Το χωριό πρέπει να εγκαταλειφτεί από τους κατοίκους.
Жители должны покинуть деревню. Деревня должна быть покинута жителями.
О ταμίας έχει πληρώσει τους υπαλλήλους. Οι υπάλληλοι έχουν πληρωθεί από τον ταμία.
Кассир заплатил служащим. Служащим было заплачено кассиром.
Ο ελληνικός στρατός είχε απελευθερώσει την Θεσσαλονίκη το 1912. Η Θεσσαλονίκη είχε απελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό το 1912.
Греческое войско освободило Салоники в 1912 г. Салоники были освобождены греческим войском в 1912 г.
О διευθυντής θα έχει υπογράψει την αίτηση ως το απόγευμα. Η αίτηση θα έχει υπογραφτεί από τον διευθυντή ως το απόγευμα.
Директор подпишет заявление до обеда. Заявление будет подписано директором до обеда.

Возвратные глаголы

Τα παιδιά γυμνάζονται τακτικά. — Дети регулярно упражняются.

Σηκωνόταν στις 7, όταν εργαζόταν στο εργοστάσιο. — Он вставал (=поднимался) в 7, когда работал на заводе.

Οπλίστηκε με θάρρος και υπομονή και ξεκίνησε. — Он вооружился мужеством и терпением и отправился в путь.

Θα ντύνομαι πιο γρήγορα άλλη φορά. — В другой раз я буду одеваться быстрее.

Πρέπει να δένεστε καλά, κάθε φορά που απογειώνεται το αεροπλάνο. — Вы должны крепко пристегиваться каждый раз, когда взлетает самолет.

Θα σκεπαστούμε με κουβέρτα, αν κρυώσουμε. — Мы покроемся одеялом, если замерзнем.

Προσπάθησε να διορθωθείς. — Попытайся исправиться.

Έχεις χαθεί ποτέ σε ξένη πόλη; — Ты когда-нибудь терялся в чужом городе?

Είχε κλειστεί στο δωμάτιο του, πριν γυρίσω. — Он закрылся в комнате до моего возвращения.

Σε πόση ώρα θα έχετε ετοιμαστεί; — Через сколько времени вы будете готовы?

Μην αρπάζεσαι τόσο εύκολα. — Не попадайся так легко.

Ντύσου γρήγορα. — Быстро оденься.

Взаимные глаголы

Γνωριζόμαστε πολύ καλά. — Мы очень хорошо знакомы друг с другом.

Βλεπόμαστε κάθε μέρα. — Мы видимся каждый день.

Έχουμε να ιδωθούμε πολύ καιρό. — Мы давно не виделись.

Κοιτάζονταν για πολλή ώρα. — Они долго смотрели друг на друга.

Αλληλοθαυμάζονται η Μαρία και η Νίκη. — Мария и Ники восхищаются друг другом.

Γιατί οι άνθρωποι αλληλοσκοτώνονται; — Почему люди убивают друг друга?

Οι μαθητές αλληλουποστηρίζονται. — Ученики поддерживают друг друга.

То θετικό και αρνητικό ενός ατόμου αλληλοεξουδετερώνονται. — Положительные и отрицательные черты человека нейтрализуются.

Отложительные глаголы

Αισθάνομαι άσχημα σήμερα. — Я плохо себя чувствую сегодня.

Μου αρέσει να κάθομαι στην πολυθρόνα και να διαβάζω. — Мне нравится сидеть в кресле и читать.

Χάρηκα που σε είδα. — Рад был тебя увидеть.

Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; — Кем ты станешь, когда вырастешь?

Δέχτηκε την πρότασή του και θα συνεργαστούν. — Он принял его предложение, и они будут сотрудничать.

Μας διηγήθηκαν πώς πέρασαν στο ταξίδι τους. — Они нам рассказали, как провели время в путешествии.

О πατέρας μου εργάστηκε 25 χρόνια στην Εθνική Τράπεζα. — Мой отец 25 лет проработал в Государственном Банке.

Έρχεσαι μαζί μας στην θάλασσα; — Αν καταφέρω, θα έρθω. — Ты идешь с нами на море? — Если смогу, приду.

Σας εύχομαι καλή επιτυχία. — Желаю вам успеха.

Ισχυρίζεται ότι έχει να φάει κρέας είκοσι χρόνια. — Он утверждает, что 20 лет не ел мясо.

Καθίστε, παρακαλώ, δεν βλέπουμε. — Сядьте, пожалуйста, мы не видим.

Μεταχειρίζομαι πολύ το λεξικό μου, όταν γράφω ελληνικά. — Я много пользуюсь словарем, когда пишу по-гречески.

Μην ντραπείς να ζητήσεις την βοήθεια του. — Не стесняйся попросить у него о помощи.

Φεύγουν και ονειρεύονται να γυρίσουν μια μέρα. — Они уезжают, но однажды мечтают вернуться.

О Νίκος προφασίστηκε ότι είχε δουλειά και έφυγε. — Никос сделал вид, что у него дела, и ушел.

Να σέβεσαι τους άλλους, αν θέλεις να σε σέβονται κι αυτοί. — Уважай других, если хочешь, чтобы они тебя уважали.

Σε σκέφτομαι πολύ. — Я много о тебе думаю.

Όταν μυρίζω πιπέρι, φτερνίζομαι. — Когда нюхаю перец, чихаю.

Θα σταθώ εδώ και εσύ εκεί. — Я встану здесь, а ты — там.

Χρειάζομαι ένα καινούριο λεξικό. — Мне нужен новый словарь.

Теперь прочитайте несколько текстов. Вам помогут выражения, приведенные ниже.

Греция

Η Ελλάδα «σταυροδρόμι τριών ηπείρων»

Η Ελλάδα βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Ευρώπης, στην Ανατολική Μεσόγειο. Αποτελεί το νοτιότερο τμήμα της Βαλκανικής χερσονήσου. Κατέχει σημαντική θέση, γιατί βρίσκεται στο χώρο εκείνο, όπου οι τρεις ήπειροι, η Ασία, η Ευρώπη και η Αφρική, πλησιάζουν η μία την άλλη. Δίκαια, λοιπόν, ονόμασαν την Ελλάδα «σταυροδρόμι τριών ηπείρων».

Η Ελλάδα έχει έκταση 132.000 τ.χμ. και πληθυσμό περίπου 10.000.000 κατοίκους. Είναι μικρή χώρα, αλλά έχει μεγάλη ιστορία. Στο χώρο που καταλαμβάνει η σημερινή Ελλάδα ήρθαν και εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι Έλληνες πριν 4.000 χρόνια. Εκτός από τους Έλληνες που μένουν στην Ελλάδα, άλλα τέσσερα εκατομμύρια περίπου ζουν στο εξωτερικό, σε πολλές χώρες του κόσμου (απόδημος ελληνισμός).

Τα τέσσερα πέμπτα (4/5) του εδάφους της Ελλάδας είναι ορεινό και το ένα πέμπτο (1/5) πεδινό. Έχει πολλά και άγρια βουνά. Το ψηλότερο βουνό είναι ο Όλυμπος με ύψος 2.917μ. Στα αρχαία χρόνια πίστευαν ότι στην κορυφή του κατοικούσαν οι θεοί. Η Ελλάδα είναι ηπειρωτική και νησιώτικη χώρα. Οι ακτές της παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στην μορφή και σχηματίζουν πολυάριθμους κόλπους, χερσονήσους και ακρωτήρια. Έχει περίπου τρεις χιλιάδες νησιά, διακόσια από αυτά είναι κατοικήσιμα.

Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας και έχει πληθυσμό πάνω από 4.000.000 κατοίκους. Άλλες μεγάλες πόλεις είναι η Θεσσαλονίκη στην Μακεδονία, το Ηράκλειο στην Κρήτη, η Πάτρα στην Πελοπόννησο, ο Βόλος στην Θεσσαλία, η Κομοτηνή στην Θράκη και τα Γιάννινα στην Ήπειρο.

Εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο επισκέπτονται την Ελλάδα. Οι αρχαιολογικοί της χώροι, τα μουσεία, τα μνημεία, η ένδοξη ιστορία της καθώς και η απέραντη θάλασσα με τις πανέμορφες παραλίες της, ο ήλιος της και τα νόστιμα φαγητά της, την κάνουν μοναδική.

Η Αθήνα

Η Αθήνα είναι μια από τις αρχαιότερες και ενδοξότερες πόλεις του κόσμου. Η αρχή της ιστορίας της χάνεται στο σκοτάδι των προϊστορικών χρόνων. Ό,τι διαφεύγει από την ιστορία το συμπληρώνει η μυθολογία, η τόσο πλούσια και όμορφη ελληνική μυθολογία. Η Αθήνα στην τρισχιλιόχρονη ιστορία της γνώρισε μεγάλη δύναμη, πλούτο, δόξα και δημιούργησε υπέροχο πολιτισμό. Στην αρχαία Αθήνα πήραν μεγάλη ανάπτυξη τα Γράμματα, οι Τέχνες και η Επιστήμη. Η Αθήνα άφησε κληρονομιά στους Έλληνες και σ’ όλο τον κόσμο αθάνατα μνημεία πολιτισμού. Γνώρισε ακόμη μεγάλες καταστροφές, ταπεινώσεις και πολλή δυστυχία. Την κατέστρεψαν οι Πέρσες το 480 π.χ., την κατέκτησαν οι Ρωμαίοι το 146 π.χ., που άρπαξαν και κουβάλησαν στην Ρώμη πολλά αγάλματα και άλλα έργα τέχνης. Την πάτησαν οι Φράγκοι τον μεσαίωνα και αργότερα μετά την πτώση του Βυζαντίου υποδουλώνουν την Ελλάδα και την Αθήνα οι Τούρκοι. Όμως πάντα πάλευε. Έδιωχνε τους εχθρούς, ξαναναστήνονταν πάλι και γίνονταν η ψυχή, η καρδιά και ο νούς του ελληνισμού. Την Αθήνα την σέβεται σήμερα όλη η πολιτισμένη ανθρωπότητα. Είναι μια από τις αθάνατες κοιτίδες του ανθρώπινου πολιτισμού.

Η Ακρόπολη

Από τα θαυμαστότερα μνημεία του πολιτισμού που σώζονται στην Αθήνα είναι και ο ιερός βράχος της Ακρόπολης που καθώς ορθώνεται με τα αθάνατα στολίδια του επιβλητικός στην μέση της πολιτείας μοιάζει κορώνα της πολύτιμη. Και το διαμάντι της Ακρόπολης ο Παρθενώνας φαίνεται ότι θέλει να συνδέσει την γή με τον ουρανό.

Ο ναός που βλέπουμε σήμερα είναι της εποχής του Περικλή. Χτίστηκε ανάμεσα στο 447 και 432 π.Χ. Είναι δωρικού ρυθμού. Αρχιτέκτονας ήταν ο Ικτίνος και γλύπτης ο Φειδίας, που στόλισε τον ναό με υπέροχα γλυπτά. «Παρθενών» σημαίνει αίθουσα για την παρθένο, και στην πραγματικότητα το όνομα αυτό αφορούσε ένα μόνο χώρο του οικοδομήματος, όπου υψωνόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς Αθηνάς.

Ο Παρθενώνας πέρασε πολλές περιπέτειες στην διάρκεια των αιώνων. Μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία και αργότερα σε μουσουλμανικό τέμενος. Το 1687, μια οβίδα των Ιταλών ανατινάζει τον ναό, που είχε μετατραπεί από τους Τούρκους σε πυριτιδαποθήκη. Την καταστροφή ολοκληρώνει η λεηλασία από τον λόρδο Έλγιν, που «πήρε» αγάλματα, μετώπες και άλλα γλυπτά. Είναι τα γνωστά «ελγίνεια μάρμαρα» που την επιστροφή τους διεκδικεί σήμερα η ελληνική πολιτεία.

Η Θεσσαλονίκη

Χτισμένη από τον βασιλιά Κάσσανδρο στο τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, η Θεσσαλονίκη είναι σήμερα η δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ελλάδας και μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Ευρώπης. Στα χρόνια της κυριαρχίας των Ρωμαίων ήταν η σπουδαιότερη πόλη της Μακεδονίας. Όταν στα μέσα του 1ου μ.Χ. αιώνα ο Απόστολος Παύλος ήρθε για πρώτη φορά στην Ευρώπη από την Ασία, επισκέφτηκε την Θεσσαλονίκη και κήρυξε εδώ την νέα θρησκεία.

Στα βυζαντινά χρόνια ήταν το δεύτερο, μετά την Κωνσταντινούπολη, πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο της αυτοκρατορίας. Τον 15° αιώνα κατακτήθηκε από τους Τούρκους. Απελευθερώθηκε το 1912 από τον ελληνικό στρατό.

Τα μόνα σημάδια από το πέρασμα των κατακτητών είναι ορισμένα κάστρα και μερικά άλλα μνημεία. Το πλήθος των βυζαντινών εκκλησιών φέρνει στον νου μας την ακμή της Θεσσαλονίκης στα χρόνια της βυζαντινής αυτοκρατορίας, τότε που ήταν πλούσια, δοξασμένη, περήφανη και αήτητη. Τότε που ο πολιούχος της, ο Άγιος Δημήτριος, κάλπαζε γύρω από τα κάστρα της, την προστάτευε και έδιωχνε τους εχθρούς της, που την πολιορκούσαν.

Σήμερα η Θεσσαλονίκη μεγαλώνει πολύ γοργά. Έχει γίνει το εμπορικό, βιομηχανικό και πνευματικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας. Είναι μια μεγάλη πόλη γεμάτη ζωή και κίνηση.

Τα ελληνικά νησιά

Τα ελληνικά νησιά είναι ο μεγαλύτερος ελληνικός θησαυρός. Πριν από χρόνια ο θησαυρός αυτός ήταν μόνο για τους Έλληνες. Τώρα όμως έχουν γίνει γνωστά σ’ όλο τον κόσμο. Χιλιάδες ξένοι έρχονται κάθε χρόνο να ζήσουν λίγες μέρες σ’ αυτά και, όταν φύγουν, ονειρεύονται να γυρίσουν και πάλι μια μέρα.

Είναι πολλά τα ελληνικά νησιά. Άλλα πασίγνωστα, όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Ύδρα, η Μύκονος, και άλλα όχι τόσο γνωστά όπως η Χίος, η Λέσβος, η Σάμος, ο Πόρος, η Θάσος.

Δεν χρειάζονται λόγια για να περιγράφει κανείς τα νησιά. Δεν υπάρχει ούτε ένα από αυτά που να μην έχει ομορφιές. Σαν βρεθείς σ’ αυτά, βλέπεις την ομορφιά τριγύρω σου, την ζεις, την αισθάνεσαι. Χαίρεσαι τον ήλιο, τον γαλανό ουρανό, την κρυσταλλένια θάλασσα, την πρασινάδα. Εύχεσαι να ήταν δυνατό να περάσεις εκεί όλη την ζωή, κοντά στους απλούς καλούς νησιώτες, που είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν κάθε ξένο, λες και γνωρίζονται μαζί του χρόνια. Όποιος γνωρίσει τα ελληνικά νησιά δεν τα ξεχνά ποτέ.

Слова

το σταυροδρόμι — перекресток
η ήπειρος — материк, континент
νοτιοανατολικά — юго-восток
η Ανατολική Μεσόγειος — Восточное Средиземноморье
νότιος, α, о — южный
το τμήμα — часть
η Βαλκανική χερσόνησος — Балканский полуостров
κατέχω/καταλαμβάνω — занимать
σημαντικός, ή, ό — важный
δίκαια — справедливо
η έκταση — площадь
τ.χμ. — τετραγωνικά χιλιόμετρα — квадратные километры
ο πληθυσμός — население
ο κάτοικος — житель
εγκαθίσταμαι — εγκαταστάθηκα — поселяться
ο απόδημος ελληνισμός — греки диаспоры
ορεινός, ή, ό — горный
πεδινός, ή, ό — равнинный
ηπειρωτικός, ή, ό — материковый
νησιώτικος, η, ο — островной
η ακτή — побережье
παρουσιάζω — представлять
η ποικιλία — разнообразие
η μορφή — форма, вид, образ
σχηματίζω — образовывать
πολυάριθμος, η, о — многочисленный
ο κόλπος — залив
το ακρωτήριο — мыс
κατοικήσιμος, η, о — обитаемый
η πρωτεύουσα — столица
η Πελοπόννησος — Пелопоннес
η Θεσσαλία — Фессалия
η Θράκη — Фракия
η Ήπειρος — Эпир
το μουσείο — музей
το μνημείο — памятник
ένδοξος, η, ο — знаменитый
απέραντος, η, о — безбрежный
μοναδικός, ή, ό — исключительный
αρχαίος, α, о — древний
η αρχή — начало
το σκοτάδι — темнота, мрак
προϊστορικός, ή, ό — доисторический
διαφεύγω — ускользать
συμπληρώνω — дополнять
η μυθολογία — мифология
το πλούτο — богатство
η δόξα — слава
υπέροχος, η, ο — превосходный
ο πολιτισμός — культура
η ανάπτυξη — развитие
τα γράμματα — науки
η τέχνη — искусство
η επιστήμη — наука
η κληρονομιά — наследство
αθάνατος, η, ο — бессмертный
η καταστροφή — катастрофа
η ταπείνωση — унижение
η δυστυχία — несчастье
κατακτώ/άω — κατέκτησα — завоевывать
οι Πέρσες — персы
οι Ρωμαίοι — римляне
κουβαλώ/άω — тащить
το άγαλμα — статуя
τα έργα τέχνης — произведения искусства
πατώ/άω — нападать
οι Φράγκοι — франки
ο μεσαίωνας — средневековье
η πτώση — падение
το Βυζάντιο — Византия
υποδουλώνω — порабощать
παλεύω — бороться
αναστήνομαι — возрождаться
πολιτισμένος, η, о — культурный
η ανθρωπότητα — человечество
η κοιτίδα — колыбель
θαυμαστός, ή, ό — удивительный
σώζω — сохранять
ιερός, ή, ό — святой
ο βράχος — скала, холм
ορθώνομαι — возвышаться
το στολίδι — украшение
επιβλητικός, ή, ό — внушительный
η πολιτεία — государство, город
η κορώνα — корона
πολύτιμος, η, ο — драгоценный
συνδέω — соединять
ο ναός — храм
ο Περικλής — Перикл Подсказка
δωρικός, ή, ό — дорический
ο ρυθμός — стиль
ο Ικτίνος — Иктин
ο Φειδίας — Фидий
στολίζω — украшать
το γλυπτό — скульптура
η αίθουσα — зал
η παρθένος — девственница
αφορώ/άω — касаться, относиться
το οικοδόμημα — постройка
υψώνομαι — возвышаться
χρυσελεφάντινος, η, ο — из слоновой кости и золота
η θεά Αθηνά — богиня Афина
η περιπέτεια — приключение
η διάρκεια — протяжение
μετατρέπομαι — μετατράπηκα — превращаться
το μουσουλμανικό τέμενος — мусульманский храм
η οβίδα — снаряд
ανατινάζω — взрывать
η πυριτιδαποθήκη — пороховой склад
ολοκληρώνω — завершать
η λεηλασία — грабеж
ο λόρδος Έλγιν — лорд Элгин Подсказка
η μετώπη — фасад, фронтон
το μάρμαρο — мрамор
η επιστροφή — возвращение
διεκδικώ — отстаивать
η κυριαρχία — господство
σπουδαίος, α, ο — важный
π.Χ. — προ Χριστού — до рождества Христова
μ.Χ. — μετά Χριστόν — после рождества Христова
ο Απόστολος Παύλος — апостол Павел
η θρησκεία — религия
η Κωνσταντινούπολη — Константинополь Подсказка
πνευματικός, ή, ό — духовный
καλλιτεχνικός, ή, ό — художественный
η αυτοκρατορία — империя
κατακτώ — завоевывать
απελευθερώνω — освобождать
ο στρατός — войско, армия
το σημάδι — знак
το πέρασμα — присутствие
ο καταχτητής — завоеватель
ορισμένος, η, ο — определенный
το κάστρο — замок, крепость
το πλήθος — множество
φέρνω στο νου — напоминать
η ακμή — расцвет
δοξασμένος, η, ο — прославленный
περήφανος, η, ο — гордый
αήτητος, η, ο — непобедимый
ο πολιούχος — покровитель
ο Άγιος Δημήτριος — Святой Димитрий
καλπάζω — скакать на лошади
προστατεύω — защищать
πολιορκώ — осаждать
γοργά — быстро
εμπορικός, ή, ό — торговый
βιομηχανικός, ή, ό — промышленный
βόρειος, α, ο — северный
ο θησαυρός — сокровище
γνωστός, ή, ό — известный
πασίγνωστος, η, ο — всем известный
περιγράφω — описывать
η ομορφιά — красота
κρυσταλλένιος, α, ο — кристальный
η πρασινάδα — зелень
είναι δυνατό — возможно
ο νησιώτης — островитянин
είμαι πρόθυμος, η, ο — быть готовым
λες και — как будто

Если вы уже были в Греции, расскажите о вашем путешествии. Если еще не были, расскажите, куда вы хотите поехать и что посмотреть.

Упражнения

I. Поставьте в правильной форме глаголы, данные в скобках.

  1. Αυτό το δωμάτιο δεν εδώ και βδομάδες. (σκουπίζομαι)
  2. μετά την γυμναστική που έκανε, γι’ αυτό περπατά έτσι. (πιάνομαι)
  3. Όλοι πίστευαν ότι αυτός σε θάνατο. (καταδικάζομαι)
  4. Πριν συχνά λεφτά από την αδελφή μου. (δανείζομαι)
  5. Πώς εδώ το κλειδί του υπογείου; (βρίσκομαι)
  6. Κλειδί
  7. Μην κλαις, σ’ εμένα. (στηρίζομαι)
  8. Αυτό το φόρεμα από τον περίφημο ράφτη. (ράβομαι)
  9. Όλα τα πράγματα από τον πατέρα μας. (φυλάγομαι)
  10. Μετά τον θάνατο του πατέρα του τα βάρη της οικογένειας του. (φορτώνομαι)
  11. Τα παιδιά κάθε φορά που έκαναν αταξίες. (κρύβομαι)

Κλειδί

II. Поставьте глаголы, данные в скобках, в форме причастия прошедшего времени.

  1. О χαρταετός είναι από χαρτί. (φτιάχνομαι)
  2. Ο τοίχος ήταν κόκκινος. (βάφομαι)
  3. Το ηλεκτρικό ρεύμα ήταν από το πρωί. (κόβομαι)
  4. Σήμερα φαίνεσαι πολύ . (κουράζομαι)
  5. Τα παιδιά είναι , γιατί τελείωσαν τα μαθήματα. (χαίρομαι)
  6. Κλειδί
  7. Ο πατέρας μου αγόρασε αυτοκίνητο. (μεταχειρίζομαι)
  8. Το όνομά σου δεν φαίνεται. Είναι . (σβήνομαι)
  9. Το σύνθημα είναι με μπογιά. (γράφομαι)
  10. Όλες οι ασκήσεις είναι . (διορθώνομαι)
  11. Ο ποδοσφαιρικός αγώνας θα γίνει το απόγευμα. (προγραμματίζομαι)

Κλειδί

III. Заполните пропуски истории правильными формами глаголов, приведенных ниже.

βιάζομαι, ακούγομαι, χτίζομαι, κλείνομαι, ετοιμάζομαι, πιάνομαι, αναγκάζομαι, στέκομαι, σκίζομαι

Το σπίτι του Μάνου είναι παλιό. Όταν , δεν είχε ασανσέρ, πολύ αργότερα έβαλαν ένα μικρό για δύο μόνο άτομα. Χθες αργά το βράδυ να μπούμε στο ασανσέρ μαζί με τον Ηλία, όταν ήρθε και η Αντιγόνη και μας είπε ότι να προφτάσει το τελευταίο λεωφορείο. Έτσι, μπήκαμε και οι τρεις μαζί.

Η Αντιγόνη που άκρη άκρη, δεν πρόσεξε ότι η φούστα της στην πόρτα και έτσι, μόλις ξεκίνησε το ασανσέρ ένας θόρυβος. Η φούστα της Αντιγόνης και το ασανσέρ σταμάτησε.

Αρχίσαμε να φωνάζουμε ότι , και όλοι έτρεξαν να βοηθήσουν. Όμως να περιμένουμε δύο ώρες, ώσπου νά ’ρθει το 100 και να μας βγάλει.

Κλειδί